DSC00280

14? Mistycyzm

c L , (Romto i /«/'•') ‘>^{raI Wnl,er}* ^Sco"^a < ‘ ^w......' Sk„_ty,_m,

r , .rj-if-mh XIX wieku » litritit tirze pojawił „i_v „_mvN >■ " '■“•^{u h} ‘ ‘    , „tilatf chłop* inteligenta, atkoehnnego ,.<• _Wv

ⁿ ,nnt rtvM>ki^> rodu (Ostsp Hondarczuk 11847] . ^wwną " £*. ...uskiciio). Wariantem związków’ miłosnych tego rody * IsjiwiW    _ml|_a<ć chrześcijanina do żydówki (Powieśćb_{cz t}y

U J «*b z róimch waww w^»l» -V «* " romantyzmie z próbie.

11 Lr/\ tvil\ <in>łec/nei. I wiedziona przez pa tuczą dziewczyna jest

Zn    Uiek,e»nvo«>k,c, • MUK W** "raz Haft; - „,_H._rv

Stanisława Moniuszki (wileńska premiera odbyła s.ę w roku 1848, war-szawska miała miejsce w roku 1855).

Mistycyzm

,•, _!V,jecie pochodzące z języka greckiego („.ystikos znaczy tajemniczy). x LS™ należ' rozumieć jako system filozoficzny, mterpretujący do-' - jeżenia mistyczne. czvli ludzkie poszukiwania zmierzano.- do prze-niknięcia Tajemnice świata i Stwórcy. Doświadczana Ta,emn.cy tłoko-macalo się przez modlitwę i owocowało proroczym! wiz)anu, snam. oraz stanami ekstazy.

Filozofia Friedricha Wilhelma Schellinga (-► schellingianizm) stworzyła obraz artysty - istoty szczególnie bliskiej Bogu, często utożsamianej ze Stwórcą. Taka koncepcja artysty prowadziła do gloryfikacji natchnienia jako tajemniczej siły poetyckiej. Romantycy wierzyli, że proces twórczy jest efektem duchowej iluminacji poety. Wielka Improwizacja -> Adama Mickiewicza miała powstać w ciągu jednej natchnionej nocy. Literacki obraz mistycznego objawienia przedstawił poeta w Widzeniu księdza Piotra. -+ Juliusz Słowacki notował w sw^foim raptularzu wiele snów związanych z przeżyciami w^f Pomic nad Atlantykiem i łączył je z duchowym oddziaływaniem dawnych celtyckich obrzędów' pogańskich. W liście do Joanny Bobrowej z 18 lipca 1844 roku skarżył się: „Czemuż ja Pani pisać nie mogę o tych duchach, których tłum znajomy coraz mię wyraźniej otacza i ziemię zamienia w jakieś niewidzialne królestwo, w' którym ja jestem sługą i królem!... Gdybyś Pani widziała te sprężyny, które ruszają człowiekiem, te dusze, które przez ducha jednego objawiają chęci swoje, tych umarłych, którzy przez jednego żywego są żywi”.

Wśród mistyków polskich poctadą „.w,.

Morek Jondolow.es (1713-1799). karmeli,_a, ^£2*7* tóądz barskie). Jego rms.ycr.ne wtz|e przedstawi) m in    tanfcdenS

w Proroctwach ks.fdza Marka (1833) i Słowacki T"'"

Marek (1843).    ^atl“ ^w dramacie

Romantycy polscy rozczytywali siy _w pismach _m ,

I tak w latach 1834-1843 powstawały /Aama , .■„^^lfV*,^curoPeiskich Anioła Ślązaka i Saint-Mart,na pi(,ra Mickiewicz w i^,uk“^ba *”*>. Emanuela Swedenborga, szwedzkiego mistyka . a, ^pnemVś'eń w -> Godzinie myśli Słowackiego. W . RomantycznoT'u' ^do*ⁿ*^łB00 jów Mickiewicza oraz w Królu-Duchu Słowackie®. nrnin " °'^lc" próbę połączenia wierzeń ludowych z mistyką chrz^^S° ^d<>Slriec

Mit

Mity należy rozumieć jako fabularne opowieści związane z wierzeniami danej kultury. Powstawały w czasach, gdy społeczeństwa je tworzące nie wykształciły jeszcze języka pisanego. Początkowo przekazywa-no je wyłącznie ustnie.

Mity jako opowieści o czynach bogów i herosów wyjaśniały powstawanie zjawisk przyrodniczych, pochodzenie człowieka i świata, a także były próbą odpowiedzi na pytania o rzeczy ostateczne. Były jednocześnie wyrazem świadomości społeczeństwa i odzwierciedleniem jego aksjologii.

Według romantyków mit to najdoskonalszy sposób poznania świata i najlepsza metoda na jego opisanie. Myślenie mityczne polegało z jednej strony na intuicyjnym wyjaśnianiu przesiania zawartego w przekazie mitycznym, z drugiej zaś na mitotwórstwie, czyli tworzeniu symbo-liczno-mitycznych przekazów literackich - co bezpośrednio wyrażało się w takich tytułach, jak Proroctwa księdza Marka -* Seweryna Goszczyn-skiego czy Trzy wieszczby Lucjana Siemieńskiego, a pośrednio przez tworzenie mitów literackich (opowieści o genezie świętej korony Lecha w -> Balladynie -> Juliusza Słowackiego). Nietrudno zauważyć, i z romantyczna lektura przekazów mitycznych przypominała sposob czytania biblii (-> romantyczna lektura Biblii).    u:

Mit w przekonaniu romantyków określał i wy,asmal biegcale " storii narodu. Stąd też w hierarchii mitów główne nue,sce za,mowal mu