DSC02761

Rolnictwo

Czynniki rozwoju rolnictwa:

#    Czynniki przyrodnicze: rzeźba terenu, warunki klimatyczne, warunki wodne, gleby.

•    Czynniki poza przyrodnicze: przeszłość historyczno-kulturowa i gospodarcza, poziom rozwoju społeczno-gospodarczego, poziom urbanizacji i uprzemysłowienia, rozwój przemysłu spożywczego, dostępność komunikacyjna, rynki zbytu, agropolityka państwa

Systemy gospodarowania rolniczego Podstawowe systemy o dominacji uprawy roślin:

System odłogowy - Jest to najstarszy system gospodarowania rolniczego, polega on na uzyskiwaniu terenu pod uprawę roślin za pomocą wypalania pierwotnej roślinności (stąd można spotkać się również z określeniem system żarowo-odłogowy). Tak uzyskane pole jest wykorzystywane od jednego do paru lat. Następnie się je pozostawia (leży ono odłogiem, aby mogło odzyskać utraconą żyzność) i wypala się teren obok. Cechą tego systemu jest również przemieszanie uprawianych roślin na polu (tzn. że jedne sąsiadują bezpośrednio z drugimi). Ten typ gospodarowania rolniczego jest możliwy jedynie na terenach słabo zaludnionych. Na ziemiach polskich był on powszechny w początkach naszej państwowości, a obecnie występuje jeszcze dość powszechnie w strefie lasów równikowych.

System ugorowy(w tym systemtrójpolowy) - Te system polega na znacznym skróceniu okresu ugorowania pola, a to wymaga technik szybkiego zwiększenia jego żyzności. Dlatego też w tym systemie ważną rolę odgrywa również chów zwierząt gdyż odchody są wykorzystywane do nawożenia pól. Na jednym polu uprawia się rośliny jednoroczne, podczas gdy drugi „odpoczywa" (system dwupolowy). Występuje wiele jego odmian, na ziemiach polskich spotykamy system trójpolowy. Najprawdopodobniej powstał on we wczesnym średniowieczu we Francji, polega na podziale pola na trzy części z których jedna jest obsiewana roślinami jarymi, druga ozimymi, a trzecia ugorowana (lecz wykorzystuje się ją łąkę lub pastwisko), po roku następuje zmiana. Na ziemiach polskich jego pozostałości były jeszcze widoczne na Podlasiu po II wojnie światowej.

System rolnictwa intensywnego z nawadnianiem - Ten system jest stosowany głównie na terenach półpustynnych lub na obszarach z wyraźną porą deszczową i bezdeszczową (np. w strefie monsunów). Jego początki sięgają starożytności (przypuszczalnie najwcześniej zastosowano go w Mezopotamii), lecz jego idea (pomimo ciągłego postępu technicznego) pozostała niezmieniona do dziś — dzięki nawadnianiu następuje wydłużenie okresu wegetacyjnego, a tym można wyprodukować zwiększoną ilość żywności. Ze względów klimatycznych praktycznie nie występuje w Polsce (lecz wobec zmian klimatycznych prawdopodobnie w ciągu kilkunastu lat zacznie być u nas stosowana jedna z jego odmian).

System rolnictwa uprzemysłowionego (+płodozmian) - Pojawienie się tego systemu gospodarowania rolniczego jest związane z postępem naukowym i rewolucjami technicznymi. Powstał w II połowie XIX wieku. Charakteryzuje się wysokim poziomem chemizacji i mechanizacji uprawy i chowu, częstym stosowaniem melioracji, ingerencją nauki w hodowlę roślin i zwierząt oraz płodozmianem. Ten ostatni zastąpił dominujący w przeszłości w Europie system ugorowy. Jego istota polega na zmianowaniu upraw, ich nawożeniu, ochronie przed szkodnikami itd. Celem płodozmianu jest stworzenie każdej uprawianej roślinie optymalnych warunków do rozwoju (w celu maksymalizacji plonów) przy jednoczesnym corocznym wykorzystaniu całego dostępnego areału pól (duża gęstość zaludnienia nie pozwala na ugorowanie pól).

y tem plantacyjny - Na terenach objętych kolonizacją zaczęto rozwijać system plantacyjny. Jego istota polega na

Z ed ^{naCZen,U daneK}° ^dreału Pod uprawę konkretnej rośliny, najczęściej nie występującej w Europie lub Stanach oczonych i Kanadzie. Najczęściej właścicielami plantacji są zagraniczni właściciele nie liczący się z potrzebami

Południ °^W^^m' ^miej^scowei ludności (Afryka, Ameryka Centralna) lub miejscowi wielcy posiadacze ziemscy (Ameryka •    ^,0.^Wa^ ^{Dużym rn}'ⁿusem tego systemu jest ciągła uprawa na jednej plantacji tego samego gatunku roślin (np. orzeszki

awa, kakao, sizal, banany itd.) aż do całkowitego wyjałowienia ziemi.