Krew składa się z części płynnej zwanej osoczem, w którym zawieszone są krwinki czerwone, białe i płytki krwi. Krew krąży w naczyniach krwionośnych i tą drogą dociera do tkanek ustroju, przenosząc tlen, czynniki odżywcze i produkty przemiany materii. Aby spełniać te zadania krew musi mieć stały skład chemiczny i komórkowy, a także musi istnieć równowaga ilościowa i jakościowa między wytwarzaniem krwi i jej niszczeniem. Wszystkie komórki krwi pochodzą z jednej komórki macierzystej (stem celi).
Fizjologiczna “niedokrwistość” pierwszego kwartału życia:
• najniższe uznawane za prawidłowe wartości Hb pod koniec pierwszego kwartału wynoszą:
u dzieci donoszonych - 10 g/dl u wcześniaków - 8 g/dl przyczyną jest:
- niedobór erytropoetyny (hormon produkowany w nerkach stymulujący erytropoezę),
- skrócenie czasu przeżycia erytrocytów
• u wcześniaków typowa niedokrwistość fizjologiczna jest potęgowana przez wiele czynników i objawia się jako niedokrwistość wcześniaków
Czynniki sprzyjające powstaniu niedokrwistości wcześniaków:
• wzrost objętości przestrzeni pozakomórkowęj występujący wraz z szybkim przyrostem masy ^bjEąała,
• krótszy czas przeżycia erytrocytów dodatkowo redukowany przez szczególną wrażliwość na niedotlenienie,
• straty krwi związane z pobieraniam próbek do badań,
• trudności w karmieniu, prowadzące do niedoborów białkowych i kalorycznych powodują niedobór insulino-podobnego czynnika wzrastania, który ma bezpośredni wpływ na płodową i noworodkową erytropoezę,
- niedostateczna produkcja erytropoeytny, proporcjonalna do stopnia niedojrzałości wcześniaka
Niedokrwistość to stan chorobowy, który cechuje się obniżeniem poziomu hemoglobiny lub/i krwinek czerwonych w porównaniu z normami przyjętymi dla określonego wieku rozwojowego.
Zaburzenia ogólnoustrojowe związane z niedokrwistością polegają na upośledzeniu zdolności przenoszenia tlenu przez krwinki czerwone i zmniejszeniu ilości tlenu w tkankach.
Objawy kliniczne niedokrwistości zależą od:
stopnia niedokrwistości, szybkości narastania, towarzyszących chorób, możliwości adaptacyjnych ustroju, stanu nawodnienia - odwodnienie maskuje niedokrwistość.
Niedokrwistość prowadzi do:
• niedotlenienia tkanek
• upośledzenia łaknienia
• przyjmowania zwiększonej ilości płynów
• zwiększenia rzutu skurczowego serca / przyspieszenia akcji serca
• poszerzenia jam serca
• szerów czynnościowych nad sercem
Podział niedokrwistości oparty na czynnikach patogenetycznych:
1. Niedokrwistość spowodowana utratą krwi:
• ostra utrata krwi
• przewlekła utrat krwi