Pr^d zwarciowy It silnika (przy unieruchomionym twomiku) osiąga, po. dobnie jak w innych silnikach prądu stałego, również 6- do 20-krotną wartość prądu znamionowego /r
Podobnie jak dla silników bocznikowych wyprowadzić można równanie charakterystyki mechanicznej silnika szeregowego co = f(M).
Dla małych obciążeń, po przekształceniach wzoru (1.16), otrzymuje się
(1.21)
gdzie:
V*7
Dla dużych zaś obciążeń podobnie można wyprowadzić ze wzoru (1.17) zależność
(1.22)
gdzie:
A|0 — ^6 *^g
Jak z lego wynika, charakterystyka mechaniczna co = f(M) jest również funkcją hiperbol iczną w zakresie małych momentów obciążenia i linią prostą dla większych obciążeń, podobnie jak charakterystyka co = f (/)•
1.2.4. Silniki bocznikowe z dozwojeniem szeregowym
Własności ruchowe silników bocznikowych z dozwojeniem szeregowym zgodnie z ich nazwą i układem połączeń, są pośrednie między własnościami silnika szeregowego i bocznikowego. W zależności od sposobu połączeń obu uzwojeń, szeregowego i bocznikowego, uzyskać można żądany przebieg charakterystyki mechanicznej silnika o> = f(Af).
W przypadku zgodnego kierunku strumieni obu uzwojeń wzbudzających; otrzymuje się charakterystykę ustępliwą, tzn. opadającą znacznie przy wzroście; momentu obciążenia, co wynika z zasadniczego równania silnika
U-IR
(1.23)
przyczyni
R = Rt + Rk +RS
gdzie R, oznacza rezystancję uzwojeń wzbudzających szeregowych.
Dla zgodnych kierunków obu strumieni obowiązuje w mianowniku znak
Przy wzroście prądu obciążenia zwiększa się wartość mianownika, a zatem następuje obniżanie się rzędnych charakterystyki.
Dla niezgodnych kierunków działania strumieni obu uzwojeń (w mianowniku wzoru (1.23) znak następuje zmniejszenie strumienia wypadkowego ze wzrostem obciążenia i otrzymuje się charakterystykę silnika sztywną.
Zaletą ruchową silników bocznikowych z dozwojeniem szeregowym jest możliwość uzyskania stosunkowo dużego momentu rozruchowego, wynikającego ze zgodnego działania przepływów: szeregowego i bocznikowego (<&*+
Możliwe jest też uzyskanie stałej w przybliżeniu prędkości kątowej niezależnie od obciążenia, w tych przypadkach, gdy jest to koniecznością ruchową; przepływy uzwojenia bocznikowego i szeregowego muszą działać wtedy niezgodnie (d>* - O,).
1.2.5. Regulacja prędkości kątowej silników prądu stałego
Warunkiem pracy silnika elektrycznego ze stałą prędkością kątową jest równość momentu obrotowego silnika i momentu obciążenia, jaki stawia silnikowi napędzany mechanizm. Przy przewadze wielkości momentu obrotowego ma miejsce wzrost prędkości kątowej i na odwrót - jeżeli moment obciążenia staje się większy od momentu obrotowego silnika, następuje zmniejszenie prędkości wirowania. Zasadnicze równanie ruchu można przedstawić zależnością
M=MSI+Md (1.25)
Z równania (1.25) wynika, że moment obrotowy silnika M równy jest sumie momentu obciążenia statycznego Mu i momentu dynamicznego Af*
Moment statyczny na wale mechanizmu napędzanego pochodzi od oporów ruchu ustalonego (przy stałej prędkości kątowej). Wywołany jest on zarówno oporami użytecznymi, jak i szkodliwymi. Pierwsze wynikają z charakteru napędzanego mechanizmu; i tak na przykład w maszynie wyciągowej moment użyteczny równy jest podnoszonej masie pomnożonej przez promień, na którym działa ta masa. Podobnie w kombajnie górniczym moment użyteczny stanowi iloczyn siły działającej na więbnik i ramienia działania tej siły.
Szkodliwe opory ruchu spowodowane są natomiast tarciem we wszystkich elementach ruchomych mechanizmu. ’
Moment dynamiczny Md występuje jedynie w okresach zmieniającej się prędkości ruchu, gdy przyspieszenie jest różne od zera.
W czasie pracy ustalonej moment obrotowy silnika jest więc równy momentowi statycznemu (M = Mu), a moment dynamiczny Md=0.
35