DSCF5609

Ekologia i rozmieszczenie 259

.    W wodach śródlądowych skorupiaki występują za-

Ekologia i rozmieszczenie    równo w gorących źródłach, w wodach bieżących

i stojących, jak i w wodach interstycjalnych i pod* Skorupiaki, to grupa stawonogów o bardzo zróżni- ziemnych, gdzie zwykle stanowią dominującą część cowanych rozmiarach i budowie ciała. Najmniejsze stygobiontycznej fauny (ramka 9). gatunki są wielkości ułamków milimetra (np. Wody interstycjalne penetrują najdrobniejsze sko* Tantulocarida, niektóre Copepoda), podczas gdy rupiaki z takich grup, jak Copepoda(Harpacticoida), największe przekraczają pół metra i wagę kilku ki- Ostracoda (Podocopida) czy Bathyncllacea, większe logramów (np. Decapoda z rodzajów Homarus, Jasus podziemne zbiorniki wodne zasiedlają obunogi z ro-czy Paraliihodes). Liczba dotychczas rozpoznanych dżin Bogidiellidae, Niphargidae (płd. Europa) czy gatunków Crustacea oceniana jest na ok. 70000 Crangonyctidae (płd. Ameryka Północna), równo-i wciąż szybko rośnie. W latach 60. dwudzieste- nogi z podrzędu Phreatoicidea (wszystkie gatunki) go wieku liczbę znanych gatunków skorupiaków i z takich rodzin, jak Stenasellidae czy Micropara-szacowano na 35000, zatem rocznie opisuje się sellidae, wreszcie krewetki z kilku rodzin Caridea. kilkaset nowych dla nauki. Skorupiaki, to przede Wszystkie gatunki szczególnej, prymitywnej gro-wszystkim zwierzęta wodne; jedyną grupą, która mady skorupiaków — łopatonogów (Remipedia) w znaczący sposób opanowała środowisko lądowe, znane są, jak dotąd, jedynie z jaskiń podmorskich, są równonogi (Isopoda). Blisko połowa gatunków a wszystkie dotąd rozpoznane gatunki z rzędów tego rzędu pancerzowców (Malacostraca) zatniesz- Mictacea i Spelaeogriphacea zamieszkują wody podkuje na ogół wilgotne siedliska na lądzie (stonogi ziemne.

— Oniscidea). W dwu innych, bogatych w gatunki W tak bogatej w gatunki i zróżnicowanej grupie rzędach Malacostraca, mianowicie Amphipoda (ok. zwierząt spotkać można wszelkie formy zdobywania 9000 gatunków) i Decapoda (ok. 16000) liczba ga- pokarmu — filtrowanie, detrytusożerność, roślino-tunków zamieszkujących wilgotne habitaty lądowe, żerność, nekrofagię czy drapieżnictwo. Wśród skoru-zwykle w pobliżu morskiego brzegu, przekracza piaków planktonowych powszechne jest filtracyjne 200. Większość skorupiaków żyje w wodach mor- zdobywanie pokarmu (np. większość wioślarek, wie-skich (ponad 75% wodnych gatunków); ok. 12000 le gatunków widłonogów, lasonogi, eufauzje), jednak gatunków Crustacea zamieszkuje wody śródlądowe, wśród nich są też i drapieżniki, jak np. wioślarki Skorupiaki można spotkać na wszystkich głęboko- z rodzajów Cercopagis czy Leptodora. Skorupiaki ży-ściach wszechoceanu — od górnego litoralu do dna jące na dnie często są zdrapywaczami mikroglonów największych rowów tektonicznych i źródeł hydro- z podłoża lub detrytusożercami (np. różne gatunki termalnych, we wszelkich szerokościach geogra-    Harpacticoida, Cumacea, Amphipoda czy Isopoda).

ficznych, od Arktyki przez tropiki do Antarktyki. Wśród bentosowych Amphipoda spotkać można

RAMKA 8. Skorupiaki — szkodniki

Wśród skorupiaków z grupy Peracarida znanymi szkodnikami są borujące drewno: równonóg Limnoria lignorum oraz obunóg Chelura terebrans\ obydwa gatunki są kosmopolityczne. Ryjąc swe mieszkalne korytarze w drewnianych konstrukcjach bardzo szybko je niszczą, powodując ogromne straty. Zagęszczenie L. lignorum może sięgać kilku tysięcy osobników osobników w 1000 cm³ drewna. Podobne problemy ma człowiek z niektórymi gatunkami równonogów z rodzaju Sphaeroma, które, obok drewna, ryją też korytarze w miękkich skałach osadowych, również w używanych w portach tego typu materiałach budulcowych. Z kolei skorupiaki wąsonogie (Cirripedia) przysparzają człowiekowi dużych kłopotów osiadając masowo na najrozmaitszych konstrukcjach portowych i na dnach łodzi i statków. Ich zwalczanie jest bardzo kosztowne. Jedynym uciążliwym bałtyckim wąsonogiem jest pąkla, Balanus imptwisus, gatunek opisany przez Darwina w 1854 r., ale z Bałtyku odnotowany już 10 lat wcześniej. Co ciekawe —- jest to gatunek amerykański, zawleczony do wód bałtyckich najprawdopodobniej w początkach XIX w.