DSCF5620

1. Ziemniak 331

j_egają rozkładowi. Długość okresu spoczynku bulw różnych odmian jest zakodowana genetycznie i może kończyć się w październiku, listopadzie lub w grudniu. Cecha ta ma bezpośredni wpływ na straty spowodowane kiełkowaniem bulw i jest ważna, gdy ustala się optymalne metody przechowywania odmian. Na długość okresu spoczynku wpływa wiele czynników, m.in.: pogoda podczas wegetacji, niektóre zabiegi agrotechniczne, dojrzałość i wielkość bulw, warunki przechowywania. Chłodna i wilgotna pogoda, zwłaszcza w drugiej połowie lata, przedłuża okres spoczynku, a suche i upalne lato wpływa na jego skrócenie. W skrajnych przypadkach bulwy mogą kiełkować jeszcze w polu przed zbiorem, czego następstwem są wtórne przyrosty bulw, dzieciuchowatość czy paciorkowatość. Silne nawożenie, zwłaszcza azotowe, przedłuża wegetację roślin, a tym samym zapadanie w stan spoczynku. Bulwy niedojrzałe mają dłuższy okres spoczynku po zbiorze niż dojrzałe. Bulwy małe znajdują się na ogół dłużej w stanie spoczynku niż bulwy duże. Wyższa temperatura i większa wilgotność powietrza w czasie przechowywania oraz uszkodzenia mechaniczne przyspieszają kiełkowanie bulw. Niższa zaś temperatura przechowywania, mała wilgotność, traktowanie związkami chemicznymi takimi jak: Elnoh 39 EC, Fazor 80 SG, Stop Kiełek 01 DP, Luxan Gro-Stop 300 EC, 300 HN, 01 DP i MSS 500 HN hamują kiełkowanie bulw.

Po zakończeniu okresu spoczynku w temperaturze około 8 °C rozpoczyna się kiełkowanie. Ziemniak kiełkuje dzięki prawidłowej zawartości wody w bulwie, odpowiedniej temperaturze (optymalna 15-18 °C) i wilgotności powietrza (70-80%). Jeśli proces ten przebiega na świetle, to wytwarzają się kiełki świetlne, a zabieg nazywamy podkiełkowywaniem. Przyspiesza on wschody i rozwój roślin, a jednocześnie zwiększa plon i zdrowotność bulw. Równocześnie z kiełkami rozwija się system korzeniowy. Maksymalną dla danej odmiany liczbę korzeni osiąga ziemniak po 6-8 tygodniach od posadzenia. Rola systemu korzeniowego polega nie tylko na zaopatrzeniu rośliny w wodę i składniki pokarmowe, ale również na wytworzeniu substancji takich jak kwasy nukleinowe. Ponadto dobrze rozwinięty system korzeniowy ma dodatni wpływ na produktywność powierzchni asymilacyjnej liści ziemniaka, a tym samym i na końcowy plon bulw. Wschody rozpoczynają się, gdy kiełki ukazują się na powierzchni gleby. Początek wschodów u odmian wczesnych ziemniaka rozpoczyna się po 20-25 dniach od posadzenia. Formowanie pędów i intensywny rozwój części nadziemnej trwa do zawiązywania bulw. Po kwitnieniu przyrost łodyg i liści ulega zwolnieniu.

Butonizacja i tuberyzacja często występują w zbliżonych terminach. Na końcach stolonów, których wzrost na długość zostaje zahamowany, pojawiają się zgrubienia, które szybko się powiększają, tworząc bulwy. Tuberyzację inicjuje bodziec hormonalny. Okres powstawania bulw jest krótki i trwa 2-3 tygodnie. Tuberyzacja u odmian bardzo wczesnych rozpoczyna się średnio po 40 dniach od posadzenia, u wczesnych i średnio wczesnych - po około 45 dniach, a u późnych - po 45-50 dniach.