Po pięciu latach wykonywania opracowań przeznaczonych dla poszczególnych wsi nadszedł moment, w którym należało sprawdzić skuteczność działań podjętych w zakresie kształtowania i ochrony krajobrazu. Pojawiły się pytania dotyczące prawidłowości przyjętych metod zbierania danych i sposobów ich analizowania, a także formułowania właściwych wniosków. Ważne było również znalezienie odpowiedzi na pytanie o to, w jaki sposób przekazane materiały (plansze, opisy, plany rozwoju, koncepcje projektowe wybranych miejsc) zostały wykorzystane, jak wpłynęły na społeczności lokalne, na sposób postrzegania wartości kultury materialnej, duchowej i elementów przyrody, wypracowania metod zachowania tego, co najcenniejsze. Istotą Programu Odnowy Wsi jest jego ciągłość - nie jest to jednorazowa akcja. Dlatego poszczególne działania na terenie wsi powinny być rozpisane na lata i sukcesywnie realizowane. Czy tak jest w każdym przypadku? Kto nad tym czuwa?
* m m m gj
W roku 2008 zebrano informacje i wykonano analizy stopnia wykorzystania przekazanych opracowań. Badania przeprowadzono w 48,M wsiach, dla których w latach 2003-2007 wykonano plany rozwoju i koncepcje projektowe wybranych miejsc - pominięto 10 miejscowości objętych umową w roku 2008 (tab. w załączniku 1),M.
Badania przeprowadzono w następujących zakresach i etapach:
1. Analiza wstępna dotychczas wykonanych opracowań pod kątem najważniejszych i najcenniejszych elementów zagospodarowania (krajobrazu kulturowego) w poszczególnych miejscowościach oraz tematyki i zakresu koncepcji projektowych wnętrz urbanistycznych (prace kameralne).
2. Wizja lokalna we wsi mająca na celu zbadanie zmian, jakie zaszły w zagospodarowaniu miejscowości od momentu wykonania opracowania do jesieni 2008 r. Sprawdzano również stopień realizacji projektów, które wcześniej przekazano.
3. Badania ankietowe w Urzędach Gmin skierowane do osób zajmujących się koordynacją działań realizowanych na terenie gminy w ramach programu Odnowy Wsi lub osób, które zajmują się rozwojem przestrzennym w gminie. W ankiecie zawarto pytania dotyczące aktualnego zagospodarowania przestrzennego miejscowości, realizacji planów oraz sugestii dotyczących poszczególnych elementów wsi (zabudowy, zieleni, wód powierzchniowych, infrastruktury).
Na pierwszym etapie (prace kameralne) przeanalizowano wszystkie wykonane opracowania dla 48 miejscowości i na tej podstawie wyróżniono 5 kategorii najcenniejszych elementów składowych zagospodarowania poszczególnych wsi (układ przestrzenny, zabudowa, zieleń, wody powierzchniowe i miejsca wspólne). W celu wskazania najbardziej wartościowych elementów miejscowości, które kształtują krajobraz i wpływają na jej postrzeganie oraz odbiór, przyjęto trzystopniową punktację dla każdej z kategorii (tab. 2, kolumna 4):
• 3 punkty - bardzo istotny element,
• 2 punkty - element istotny,
• 1 punkt - nie ma większego znaczenia,
• 0 punktów - brak danego elementu.
'* Zob. m.in. rozdz. 1.2, przypisy 10,79. 119 Zob. m.in. przypis 12.
179