DSCN1823

Gdańsk

rton R K . 1982, Teona socjologom i stnA-tura społeczna, PWN* Warszawa, bet R . 1998. hzesĄdy Słownik filazohczm. Fundac ja Alctheia, W arsraw a

atoyl K . iw    «2*

fach imcjacyinyth I" I    ^

Tourainc A-. 1^5. Wprowadzenie do anah-y mchów społecznych |w:J Władza , _spnłe czeńsM Antologia teksuń, - zakresu cjologu polityki. wybór » oprać J S/c/upa-czvński. Wyd. Nauk. Scholar. Warszawa

Rytuał. 1. Zespół zachowań często

0    charakterze symbolicznym, przebiegający według ściśle określonego wzoru (rytu), zwykle dotyczący sfery religijnej. Jean Maisonneuve [1995. s. 13] pojęcie to charakteryzuje jako „skody fi kow any system praktyk, posiadający w określonym miejscu

1    czasie subiektywne znaczenie i symboliczną wartość dla swoich uczestników i świadków. implikujący aktywizację ciała i posiadający związek z sacrum". W wy padku ry tuałów margines swobody ekspresji lub odstępstwa od obowiązujących wzorów jest minimalny. Rytuały dotyczą ważnych dziedzin życia zbiorowości. Jeśli odnoszą się do sfery świeckiej i nie dotyczą spraw najważniejszych dla życia zbiorowości, to mówi sic wtedy o ceremoniach (zob. [M Bu-chowski. W. Burszta 1992. s. 51]). Rytuały sa czynnościami o charakterze performa-tywnym - mogą konstytuować fakty . Zarazem jednak odstępstwo od wzoru zachowań może podać w wątpliwość jego prawomocność. Victor Turner przez rytuał rozumie -określone zachowanie formalne wykonywane przy okazjach nie dotyczących zwykłej technologii, a posiadające odniesienie do wierzeń w istoty lub siły mistyczne (cyt za [M. Buchowski 1993. s. 105]). K ‘-aniierz Pospiszyl [1998. s. 52J wskazuje na *}Tazny podział współczesnych rytuałów •ntejacyjnych na rytuały „oficjalne, akccp-^lovv3ne - a nawet kultywowane pr/ez spo-kSfcnstwo ludzi dorosłych, i nieoficjalne. ^,tworzone przez młodzież dojrzewającą

Rytuał 171

k>w indywidualnego n_r/^ ^IC<Jcn ® ^sP^os°-dowiska, charaktrn. JT^^to*^0Włni* ⁰⁰ <ro-^{na iro}<ikach d/iał^ia^,aCa^;kr^^kf>nccntracJ^ czema celów którYm « ^P°^m,jan*^m zna-sycznym pr7vkładeni , ^ ^ ^K,a* * działania'bi^ratt^!:^

rytualnych *

sob^ z⁴⁰ n ^li ^PWb,Cgają ***** w sposób pozarefleksyjny i skonwencjonalizX

np. rytualne zachowania związane z powitaniami i pożegnaniami, rozpoczynanie lub kończenie konwersacji za pomocą utartych zwrotów. (A S.)

Zob habilus. migracja, obrzęd, zwyczaj

Literatura:

Buchowski M. 1993, Magia i rytuał, Insylut Kultury, Warszawa.

Buchowski M . Burszta W . 1992.0 założeniach

interpretacji antropologicznej, Wjd Sauk PWN, Warszawo.

GofTman F._, I%7, Intcrocrion Ritual Essays on Face-to-Focc Beha\-iour, Doubtcdas. New York.

Maisonncuse J. 1995. Ryiuały dawne t współczesne. Gdańskie Wyd Psychologiczne.

♦