182 Hortilłł ł. Tr*y eiapy planowania dydaktycznego 1
.Człowiek" — mają w nim największe znaczenie, a tui za nimi mieszczą I się dwa moduły geograficzne: .Krajobraz" i .Woda".
Pian kierunkowy spełnia trzy ważne funkcje: (1) porządkuje emocjonalne 1 i poznawcze cele kształcenia, (2) wiąże te cele z materiałem, (3) daje wstępną 1 orientację co do podziału czasu potrzebnego uczniom do osiągnięcia tych celów. 1
W zakresie celów kształcenia plan kierunkowy powinien być wystarczająco 1 szczegółowy na to, by cele każdej lekcji mogły być z niego wywiedzione. Decyzje 1
0 celach działania edukacyjnego powinny być bowiem podejmowane przed de- 1 cyzjami o materiale kształcenia. Sformułowanie celów musi poprzedzać dobór 1 środków działania, bo inaczej to działanie traci busolę i przestaje być dokony- l waniem planowej zmiany w uczniach. Dopisywanie osobnych celów kształcę- 1 nia, w tym zwłaszcza .wychowawczych” (emocjonalno-światopoglądowych), do 1 materiału pojedynczej lekcji jest nadużywaniem, a często nawet ośmieszaniem | analizy celów (Niemierko, 1997, s. 142-144). Istotne zmiany w uczniach dokonują 1 się przecież powoli, a nie na jednej lekcji, na poczekaniu.
Interpretacja tab. 30 wykazała szczególną rolę .Dostrzegania różnorodności 1
1 piękna przyrody", „Wyjaśniania prawidłowości przyrodniczych" oraz zagadnień ] mieszczących się w module „Człowiek". By jednak ustalić podział czasu pracy j uczniów ze względu na cele kształcenia w poszczególnych modułach (wewnątrz i nich), potrzebna jest i obok decyzji o kierunku - decyzja o wynikach, jakie mają być osiągnięte, a więc o punktach dojścia w wybranym kierunku. Uzyskujemy to j przez planowanie wynikowe.
Planowanie wynikowe określa wymagania programowe w związku z ko- 1 lejnymi tematami zajęć. Obejmuje moduł programowy, dział lub kilkugodzinną 1 jednostkę tematyczną przedmiotu. Stanowi przewidywanie osiągnięć uczniów w j tym module (dziale, jednostce), a zarazem unormowanie oceny pracy uczniów | i nauczyciela wymaganiami programowymi. Gdy uczniowie poznają na czas te 1 wymagania i będą mogli pracować na wybranym przez siebie poziomie, piano- ■ wanie wynikowe umożliwia kształcenie według wymagań, scharakteryzowane 1 w poprzednim rozdziale.
W ostatnich latach ten rodzaj planowania zajęć edukacyjnych zyskuje uznanie pedagogów; a wydawnictwa metodyczne zawierające plany wynikowe głównych działów wybranych przedmiotów stają się powszechnie dostępne. Część z nich to plany o jednym poziomie wymagań, co zwykle znaczy, że będą wykonane tylko przez najlepszych uczniów, choć mogłoby także znaczyć, że dostosowano ten poziom do uczniów wolniej rozwijających się, a bardziej zaawansowani osiągają go