40. OMÓWIĆ CZYNNIKI GlCBOrWÓKCZe
KŁJMAT - |#i*»n z w«Zn*jazych czynników yłebotwrrczych. oHr*¥m -natiik'.w wtoRcM* onT wpływa nu kierunki procesOw gSebotwórczyeh. nn^stsMHiejsze składniki łdmv9t>.i(op»dy atmosferyczne wflgotnodć wzjj?«dna piwctra tetnperUiYa powierzaj Im kfim.Tt jest cwplełory i Wrtgotmejszy t>m ntonaywniej tuzeble^aja płoccy 5teb«wćrc.7-e i tym oz\bóei i łatwiej ulonnj.-, p-zemie-ion gleby determinuję rotŚInrpfeC. strefy klimatyczno -•cSlinc VY0.D4 /na refuje pod wszelkim- pestonami. .-es; środkiem trantpom: lodnwrrn Ind, opady atmosferyczne.- ozy-nnici glrbotiwr.tr- oiltezczaco-feuwiąsym rh.v ikteize. v;00y roztopowe pc.wdua ■/: '.\yór..-ynh paniach dorzecza procesy emryne, prochy erozyir-e rzoźfrcnc, zmywamy matensAi Kir dolirna zamarzająca wada w szczelinach skal, czy w glebie pcwocuje mecnaiyczna przeminszcrsnte tr.s-.enaw. - '.est .-jynnrkie.-r decydującyrt- w powstawaniu -oiiW.no skat jak samych pyp (gyb hy d-o geniczny eh jRZE23A 7ĘRĘMJ - Formy rzeźby: miny wyżyny, góry- stanowi sosiedni czynnik giabc-N-icrczy, może przyśpieszyć lub opoźmi działanie Innych czynników (wbwwerc/ych, przyczynia ste do tworzenia sip klimatu lokai-iL-yo. kt&y może w pewnych okcdcznoSclecn ślinie-oddziaływać nr lorwó, niz klimat ugOiny - związane z nja procesy eiozyzie wplyw&jg r-n ukształtowanie sie pióllłOw gretwwycn fi-Ztal A. NOSC CZŁOWIEKA- zapospddióowywanm nieużytków,- reJcultywocia fermów /rtis/tzonycłl lYZCZ naturę. p-zoruyr-f lub «<ip»uii'.lv%vi - zalesienia. zadrzewienie. 'egi.fenja stosunków wodnyrhr twr.mnbe, lar.ńw, zabiegi Uprawowe w/innonia lub 08*9618 pmtflsy gebct-warcze -tp. oani2fl-9 po/lnm wrtri (funtowych w loriscłl .niwtwYuJą osuszanie się (AmiyCh «ve/?.TV/-nrzigteie Tyc-i gleb du gleb murazowyr.h • powstają r;.eby driticpOKor-czre np pr. re.t.iltywacy Ij-st to szereg skomplknw.-inych zabiegów zirr/erzaiiicyck da przekształcenia mamę.,, często toksyczni:: skaty. ZuZIl. odpadu hutniczego w ofebacn. SKAL1? kfAClERZYSTA. luznia się aktaoem mncmlryiT. i organicznym rjeOno mineralne, wasnr zasadowe). Jest strukturo grubo-, óedr.o- 'Jroonozmrrrstr Stwarza;.-}zme wuruini, woc.io-pcrwictrzrrc. msze byt iafw«js2y lub trudnciszy transport w zaieZnożCr od roczaju skaty macierzystej. ORGANIZMY ZYYfE - r~i bardzo nstotne. \«&: Ich brak to mówimy o skate t uch1 eą obecno mr/ATtny ze i«rl gleba. W Pworzorrir: się gleb bkrrs i.dnał wszystkie organizmy 7y.sv fmriej oigariiźmy wodne), większy wpływ msią organizmy wyzszr £da<on org. gleoo-we, czww którym następuje nkumulacja związków organicznych w postaci próchnicy wyozielnfg «uzy. enzymy, eestromenm nrzyspres/a ;c proces flleootwornzy CZAS. UWEK GLEBY: ke2ea gioha -na swo- początek powute.nlB z ]B«?cns mzyczyi' np . ustąpienie lorwwca O i procm; .en smje sie coraz baiCZBj zaawansowany. PocaaKowa skała -nncic-rzysla Róźmc-jju an ne 02no poziomy o -ó/nej ob-mc, ibzny.r- sKlodzio. im starsza gleba lym leiuti podobna <k> skały macierzystal Klima;, s.uim mar.icrzysla i oryanzmy łyso - nęfwaznirj-u';: czynrrk yleL-ohwirczo
41. łbrA0 CLEG OLEJOBłELICZWYCH I PWZkAL WA >JlZSZ£ JENODSIKI, WŁASOWOACi R.-od lei- uj-rji u.;- ;s H>Oór*d 0<sb •sunilhyiaoiłantznych, wd-ych ccrhy morfokigiczne i wssóciwo&Ct chemiczno m w gemej tzęici protllu rezultatem pioctzjw belkrowanla e w części dolnej Mircy o udyclaniri grurtewęgo I) Typy GLESY GLEJOBIELICOWE -oboraK-.su uurłurnj ptOcłir-^zroga siaba 5ortowzotvaiua poziomu sfbjoiuwiaiicso s«ie oglcjeme gruitowo dolnej części profili. POOIYPY a ; GLćBY GLEJOaELiCOWg ‘■Yl A'C.t‘AIF Po-AtCayą z ubogich ŁióśKCw li^oyt> w kkkydi uligotroficzne wody jpuniuwo ubejmu j dałrui czorta p-ofilu. b) GLE2Y CLHJOBIELICiy.yE ł/URSZASTE tajotz.4 się z ifeogcn piasków 'użnyułi. lustrcoUęraforiych wid wyale^uR ('i- - | c) Gl£Bv GLC-OGIC-ICOWE *C'tk|ASrjŁ_Dor/staja z ubojM.li z zos.iov c-.-.l madarzystycb w cbnizoniach tcrcnuwycJi
2 OLEJCBIEUCE Bxa» jrsl z reyu*y o«k)bno wykeztas-.mego pczonu yroUn u-rj? -.oirdy iioU«j ,c rji. ht jmonty \aturalna roślinniiió' luŁna na omawor.ych glebach hvorzą Zeacofy BMw AJGLEJOBIDJCE '.YCASCWt S-i to ]|ec. lesr- o riieglębokim zalegurin ol^obofipznych v/ód gruntov.ycn.
42 R7.A0 GLEB SŁASOWYKSITALCOWYCH; PODZIAŁ NA NĆ3ZC JŁDNGS7K! WASC-//OŚC Crz.al glrhy litoofnic/fie P.zzft Gleby miicmlnr ber.węgtoncwe słabo wyKoztataMC. Obejmuje oieby w aoczatk-wyr '.izm- rwrwc.u, ć zasacfnlczal bJd.f.vir. profitu A (o ritią2szoSci no *0 cm 1 C r. oraz pieby wabs wykształcone o hi.-dr/A-c p-odu A-C Bez w>T7rznych pazimrów diagnoiitycznych. Rozdroonkinir m.nrńaiu glełiowago nastwuje głtwiin w wyniku wietrzeń 3 tirpzzr/igc srał Czbitri miiHM^mc S-t shrho pw.izar- z materia u>y«ni«?K|. rYRV(51 1) GLEBY INIC-JALjNE AKAł.lBTEj ILASTEi -wytworzonci n r.rtu z rOztryc*! nlewąptanuwj-ch ':»al mnr.ywnyrh Są bardzo cr/tkie O muiZszor.ci matefiafij zv/ietlZ9"SpO do 10cm Wskazują rOZmr stoWn zakv/«ęz«mi.i z.iloSmy od rodzaju skciły A'< gl^ty inicjalne <ąsliate erczynno- w skutek eru/ji ęórne parto synl nn odr/.ir.-ane zasrrtlatK pizoz roSlIrno^C: oz-oln klir nt. B) gAłby inteialiw ckolstc poligonaWef s&uktir-łwił)-v/y5t*puj.i sporadycznie w kłbiacl* cWocnym Okri.-chy *-».at w wyr.iku cyWłezrogo r-rarzz-iia . rozma2ariló teforui ca trporządkuwane I tworzą 'epiilario straktirry-f prtiipnny). 2 GLEBY *NICJALtt£ LU^Nfi { ROTOSOLS) - .S&.5C t“k'by o budowie profilu (Ai.' C-C Są wytworzone r. różnych osadów Wafrtyczrwr.h nrr zlcoiiw.ycb lepiszczem WYrtcrwr.sri chetmc/ne zu'ęźij od poebodznni.-. geologicsiepci skały maciwTryęło|. a mozłrwwici ich urylkowifiie 9? bardzn egr.inipznr-e aj erozykio- itiohy wystoptijacc .7 młojacaeh zniszczonych bi coltazn:: wytworzone 2 oiosków wydinrzw«\-,i', ebmaktefyzuią się hnrd/o słabo ezykształconym poziorrom A w którym oióołmłsa nie i*wt związano z maleimłen- ntuierBMym Gleby tc nie ulrwakrne przez rnsilmccc utecajn ponowrieinuzwydmienw 3 Gl PP.Y iMIC.IAI t»r ILASTE i ?ERCSCJ.E' gleby te wylwurAone SS ze woęzlyeb sk.ii mnoerzyitych (źlniBStych lic rlastyen Tywrzą c*~ one n» obezaraefl zrwmdirwonycłi. albo w wvrłku akum:;;.v.ji rditrudowanycn nvnotalo-w ilasiych w obrtianiacłi tenend. Ptry zwiekszoroj wlgoiroóó oeraeole Uonnifi pęornerwi a 00 p-zesuszeniu k.nczg run skutkiem czego vt wysiłku wydychania powstają s/czelirry. ej... orozyjr-o nn zbcczaclt wziiieaień b)... dduwiulnu powstaje na zboczach szczytów.
Sc to glrśiy kwaófte o bardzo niskim wr.pnu wyr.yrrerśa /aeaoami od 2 do B procent ph dn Jdu<5 Tworzą sio ze zwicirzem gisriiló*'. IiijWiw ptaskarm;ów. gnepxi>v. uezrwpiaruiwyr.łi skał
o) ranha-y y/taiclwe - viyhvorzyry s<kj głownir. 7 granitów , gnejadw, piasscv.vsiw rzudzioj haików.
b) Ranłory tojnatno profil O- AC -3b;-C Twarzą stę ;-iko całszc sadlum ;ozwo|ows rankorow wtascrwych kc akar masywnych r^scbnyclt w glicokrzemiany,
c) Raiikery OielKlóAyinr- tryrrzą się ze ssał inasvwr.vclr UCOSJ-ęn v/ zarodowe mireiuiy gl/ioKTZe.-ntflnowc jokn Ocir./e stadium rozwojowo rnrmeićw waścrwyc.i.
« GLEBY SŁABO WYKSZTAŁCONE 2E SKAh LUŹNYCH { AREłSOSflLEl r.n v/ytworzone z róZnycń skal wastycznyoh nif.yęgłanowych głownie r piasków o głąfcoKo zategoiooyęh rrodach grunlowyi-b.Oiłozyn zróżnicowany od oL-ujelr eyo do kwasziegu zaleźme od p>achotfzonia gnnłonti/icg:: glccy te sls-iuwlit Oelszo stadium rozwojowe gleb iniclalrrych liiZrych al aoctyp . Armosoki rsłościiye- spotyka sie it ner terfruemb ięirreA';iyc:i