IMAG0027

Rycina 10.13. Aktywacja i funkcje układu do-

petniacza

Do głównych funkcji układu dopełniacza należy oc^'* Q-cja, chemotaksja i liza komórek.

10.5.2.4. Opsonizacja i fagocytoza

Bakterie lub grzyby po wniknięciu do organizmu mogą z asac efektywnie sfagocytowane przez komórki żerne doęoer? iw przyłączeniu różnego rodzaju białek do swojej powierz.±r:- a uwarunkowane jest poprzez oznakowanie ich jako    di

ustroju” (opsonizacja). Chociaż istnieją różne schematy os.:-nizacji, zawsze obowiązuje ta sama podstawowa zasada. Białka, określane także jako opsoniny, przyłączają się do powierzchni bakterii. Komórki żerne rozpoznają te zopsonizowane bakłene dzięki zawartym w błonie komórkowej receptorom i są » um sposób pobudzane do fagocytozy (ryc. 10.14).

Największe znaczenie w procesie opsonizacji mają przeciw-cśafa i fragment dopełniacza C3b. Komórki żerne posiadająrecep-rty specyficzne dla C3b (receptory dla dopełniacza, np. CR1) jr ila części Fc przeciwciała (receptory dla fragmentu Fe, —■jstf. 10.5.3.4). Po związaniu przeciwciał na powierzchni bakte--i ioehodzi dodatkowo do inicjacji układu dopełniacza na drodze cutsycznej. Ta złożona opsonizacja przy udziale przeciwciał i C3b es najsilniejszym bodźcem dla fagocytozy przeprowadzanej T3z makrofagi i granulocyty. Pozostałe białka plazmatycznc, jak tu nrzykład białko C-rcaktywne (CRP), również posiadają zdolność opsonizacji czynników chorobotwórczych.

opsonizacji i rozpoznaniu przez komórki żerne w trakcie i-p:*--.tozy dochodzi do otoczenia bakterii, szczątek komórko-

-    ■ub ciał obcych i wchłonięcia ich w wakuoli określanej

-    • f-agowm. Poprzez fuzję fagosomu z li/.osomaini komórek :■ - soj i tzw. fagolizosom, w którym sfagocytowane cząstki są

antygen

enoocyrsa

Rycina 10.14. Mechanizm opsonizacji i fagocytozy. Znak „+" charakteryzuje stopień opsonizacji przez dopełniacz, przeciwciała lub ich kombinacje

receptor dla fragmentu Fc

fagosom

antygen

makrofag lub granulocyt

antygen

receptor dla dopełniacza (CR1)

Ważne opsoniny:

•    dopełniacz (Ob)

•    przeciwciała (IgG)

•    białka ostrej fazy (SAA, CRP)

antygen