140 Staw kolanowy
1 .ijkotki odgrywają istotną rolę u czasie mchów stawu, zapewniają jego stabilność oraz dodatkowo umożliwiają korzystne przenoszenie i rozpraszanie obciążeń między kością udową i piszczelową. Uszkodzenia ląkolck polegają na ich przerwaniu lub <xlc-rwaniu od torebki. Ze względów anatomicznych ląkotka przyśrodkowa o wiele częściej ulega uszkodzeniu niż boczna.
Uszkodzenia ląkolck mogą wystąpić w następstwie zwyrodnienia lub urazi'- Z powodu zmian zwyrodnieniowych niekiedy rozpoczynających się już w młodości, może dojść do uszkodzenia ląkotck przy ruchach wykonywanych w codziennym ż.yciu. Nic stwierdza się wtedy działania znacznego urazu lub dolegliwości stawu kolanowego. Przy urazach staw u kolanowego musimy oprócz uszkodzenia ląkotck pamiętać o złożonych uszkodzeniach wię/adel pobocznych i krzyżowych.'Wszystkie niewystarczająco zaopatrzone uszkodzenia więzadcl z niestabilnością stawu kolanowego mogą rów nież doprowadzić do uszkodzeń ląkotck. Zasadniczymi objawami, pojaw iającymi się późno po uszkodzeniach ląkotck, są: bóle niezależne od obciążania, okresowe bloki i wysięki spowodowane podrażnieniem.
Dysponujemy znaczną liczbą objawów świadczących o uszkodzeniu ląkotck. lesty Funkcjonalne ba/.ują na wywoływaniu bólów spowodowanych uciskiem, pociąganiem lub „ścinaniem" ląkolki. Do stwierdzenia uszkodzenia ląkotki rzadko wystarcza wyłącznic jeden test funkcjonalny i z reguły dla potwierdzenia rozpoznania w \ ko"uje się kilka różnych testów.
II ........—«■■■-■» .1 r ......— ^...^i«u«awii»i
Wykonanie: Pacjent leży na brzuchu z uszkodzonym stawem kolanowym, zgiętym ilo 90^. Badający fiksuje udo swoim kolanem, początkowo stosuje wyciąg, później nacisk, a następnie wykonuje rotacje staw u kolanowego.
Interpretacja: Bóle przy zgiętym stawie kolanowym, rotacji podudzia i wyciągu przemawiają za uszkodzeniami lorchkowo-w ięzadlowymi (dodatni tęstjJystrakcyjny), natomiast przy ucisku - za uszkodzeniem ląkolck (dodatni test ocierania - Cirjnding test).
fąkotki tarczowate lub ich torbiele mogą dawać objawy przeskakiwania. Bóle przy rotacji wewnętrznej świadczą o uszkodzeniu ląkotki bocznej lub bocznych struktur to-rebkowo-więzadlowych, a przy rotacji zewnętrznej - o uszkodzeniu ląkotki przyśrodkowej lub przy środkowych struktur torebkowo-w ięzadIowy cli.
Objawu nie można wywołać przy napiętym aparacie lorebkowo więzadlow y m oraz uszkodzeniu tylnego rogu ląkotki bocznej.
Ryc. 164. Test dystrakcyjno-kompresyjny Apleya: a - dystrakcja i zewnętrzna rotacja, b - dys-trakcja i wewnętrzna rotacja, c - kompresja i zewnętrzna rotacja, d - kompresja i wewnętrzna rotacja.