img186

w ten sposób wody gruntowe. W wodzie stawów i w warstwie filtracyjnej zachodzi wiele procesów biochemicznych zmieniających jakość wody. Przy dnie zbiorników wykształca się swoisty zespół reprezentowany przez liczne organizmy zwierzęce, odżywiające się m.in. komórkami bakterii. Zespół ten stanowi naturalną barierę, która likwiduje część bakterii przenikających z wodą do warstwy filtracyjnej. Objawami niekorzystnymi są dość częste zakwity glonów, które po obumarciu powodują zanieczyszczenia wtórne. W celu przeciwdziałania temu zjawisku stawy takie są przeważnie zarybiane.

W jeziorach i sztucznych zbiornikach retencyjnych w strefie litoralowej (przybrzeżnej) gromadzą się zanieczyszczenia w postaci zawiesin. Na skutek braku ruchu wody lub tylko jej słabego falowania zanieczyszczenia te mogą pozostać przez długi czas, dlatego zarastanie brzegów w tych zbiornikach jest większe niż w korytach rzek. Zmusza to do umieszczania otworów wlotowych jak najdalej od brzegu.

Fitoplankton w jeziorach rozwija się najlepiej na głębokości 0,5-2 m, dlatego otwory wlotowe powinny być umieszczane poniżej tej warstwy, aby uniknąć kłopotów związanych z ich zarastaniem. Ze względu na dużą ilość zawiesin, otwory te należy umieszczać nie niżej niż 3-5 m nad dnem zbiornika. Jako zbiorniki wody pitnej można wykorzystywać, w zasadzie, tylko głębokie jeziora oligotroficzne.

13.3. Oczyszczanie wody pitnej

Najczęściej oczyszcza się wodę czerpaną ze zbiorników powierzchniowych, rzadziej pozyskiwaną z ujęć. Do oczyszczania wody stosuje się zazwyczaj osadniki i filtry, które usuwają z wody zawiesiny, a po koagulacji domieszki koloidalne oraz znaczną część komórek bakterii, zwłaszcza form patogennych. Podczas ujmowania wód podziemnych często zachodzi konieczność usuwania nadmiaru żelaza i manganu, a także zmiękczania wody, jeśli ma ona służyć do celów technicznych w niektórych zakładach przemysłowych.

Mechaniczne sposoby oczyszczania wody mają na celu usunięcie grubych zawiesin na kratach i sitach, a także drobnych zawiesin w urządzeniach zwanych osadnikami. Po pewnym czasie w osadnikach rozwijają się liczne organizmy roślinne i zwierzęce, które niekorzystnie wpływają na pracę osadnika. Większość z tych form to organizmy planktonowe należące do sinic, okrzemek i zielenic, rozwijające się w otwartych naświetlonych zbiornikach. Z gatunków zooplanktonowych występują liczne wici owce oraz Daphnia, Cyclops, Diaptonus i wrotki. Organizm}' te rozmnażają się w wodzie i nie sedymentują, a często ich rozwój jest tak masowy, że prowadzi do powstawania zakwitów. Szczególnie niekorzystne są sinice z rodzajów: Anabaena, Aphanizonemon, Microcystis, okrzemki z rodzajów: Asterionella, Fragillaria, Melosira, i zielenica Cladophora glomerata.

111