img660

ISO

członków funduszy emerytalnych oraz uczestników pracowniczych programów emerytalnych”²¹.

K.4.3. Klasyfikacje nadzoru ubezpieczeniowego

X punktu widzenia zakresu nadzoru można wyróżnić:

nadzór publikacyjny polegający na nałożeniu na zakłady ubezpieczeń obowiązku publikowania informacji dotyczących ich wyników finansowych i sianu finansowego dla potrzeb ubezpieczających, bez konieczności kontroli włudz państwowych (system najbardziej liberalny),

nadzór normatywny (finansowy), polegający na ustaleniu ogólnych ram funkcjonowania firm ubezpieczeniowych na rynku i uprawnieniach organów nadzoru do sprawdzania zgodności działalności i gospodarki finansowej zakładów ubezpieczeń z przepisami prawa,

nadzór materialny polegający na daleko idącej kontroli organu nadzoru nad prowadzeniem działalności przez zakłady ubezpieczeń (np. urząd nadzoru może nie tylko kontrolować wypłacalność firm ubezpieczeniowych, ale też ograniczać ich swobodę przy oferowaniu polis, dokonywać akceptacji wysokości składki ilp.

Obecne systemy prawa europejskiego w zasadzie uznają nadzór finansowy i materialny".

Z punktu widzenia funkcji nadzoru można wyróżnić:

funkcję kontrolną, mającą na celu ustalenie stopnia zgodności stanu faktycznego z ustalonym wzorcem,

funkcję decyzyjną, mającą na celu - w przypadku stwierdzenia niezgodności doprowadzenie stanu faktycznego do stanu zgodnego z wzorcem bądź też odwrócenie lub ograniczenie skutków powstałej niezgodności²³.

Z punktu widzenia celów nadzoru wobec jednostek nadzorowanych można wyróżnić:

nadzór prewencyjny (w celu zapobiegania nieprawidłowościom), nadzór weryfikacyjny (w celu usunięcia zaistniałych nieprawidłowości)²⁴.

kompleksowo działający system kontroli rynku ubezpieczeń obejmuje swym zasięgiem następujące zagadnienia:

Arl 1 Ustawy o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku ubezpieczonych / dnia 22 maja 2003 r., Dz.U. nr 124. poz. 1153 z późn. zm.

¹¹.1. Monkiewicz, op. cii., s. 331-332, a także M. Szaraniec, op. cii., s. 27-28.

M. Szaraniec, op. cii., s. 20.

³⁴ Ibidem, s. 17-18.

-    koncesyjne, dotyczące spełnienia przez wnioskodawców wszystkich wa runków dopuszczających prowadzenie działalności ubezpieczeniowej,

-ekonomiczne, dotyczące aktualnej i przyszłej wypłacalności ubezpieczycieli, w tym weryfikację ich sprawozdań finansowych i wskaźników efektywności,

-    techniczne, związane ze sposobem zarządzania zakładem ubezpieczeń itp.,

-    moralne, związane z etyką biznesu prowadzonego przez ubezpieczycieli,

-    prawne, dotyczące sporządzania odpowiednich aktów prawnych, normują cych zasady prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i nadzoru nad przestrzeganiem prawa przez ubezpieczycieli,

-    pośrednictwa ubezpieczeniowego, obejmujące nadzór nad działalnością pośredników ubezpieczeniowych¹.

8.5. Instytucje nadzoru ubezpieczeniowego w Polsce - Komisja Nadzoru Finansowego

Nadzór nad działalnością ubezpieczeniową w Polsce jest nadzorem państwo wym, jednak system instytucjonalny nadzoru ubezpieczeniowego ewoluował od 1990 r., przesuwając kompetencje nadzorcze z ministra finansów na wyspecjali zowany organ nadzoru i centralizując funkcje nadzorcze (www.knf.gov.pl). Od 1 stycznia 2004 r. minister finansów określa jedynie zasady regulujące rynek ubezpieczeniowy², natomiast bezpośredni, bieżący i pełny nadzór nad wykonywaniem działalności ubezpieczeniowej sprawuje organ nadzoru.

Od 19 września 2006 r. organem nadzoru właściwym dla rynku ubezpieczeń jest Komisja Nadzoru Finansowego (zwana dalej KNF lub Komisja), która przejęła zadania dotychczasowych instytucji: Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNUIFE) oraz Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (KPWIG). Utworzenie KNF jest etapem procesów konsolidacji nadzoru nad iii stytucjami finansowymi³.

1

   J. Monkiewicz, op. cit., s. 330-331.

2

   Np. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie wyliczenia wysokości marginesu wypln calności lub inne rozporządzenia wykonawcze do niektórych ustaw (za: M. Szaraniec, op. cii., s. 20)

3

   Ustanowienie w 2006 r. KNF jest etapem procesu koncentracji nadzoru finansowego w Polsce, który w ramach jednej instytucji skupia nadzór nad rynkiem ubezpieczeń gospodarczych i emerytalnych, nadzór nad rynkiem kapitałowym, nad instytucjami pieniądza elektronicznego, nadzór uzupełniający, a od 1 stycznia 2008 r. nadzór bankowy. Wcześniej nadzór nad sektorem ubezpieczeń gospodarczych i emerytalnych sprawowała KNUIFE, powstała 1 kwietnia 2002 r w miejsce Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń (PUNU) i Urzędu Nadzoru nad Fundu szatni Emerytalnymi (UNFE),