IMG59

sami. Obecność płaskich pęknięć na różnych poziomach (w stosunku do powierzchni blachy) powoduje silną koncentrację naprężeń w obszarach między pęknięciami, co doprowadza do ścięcia materiału osnowy w tym obszarze (rys. 7.86, 7.93). Powierzchnia ścięcia przebiega w płaszczyźnie maksymalnych naprężeń ścinających.

/

Rys. 7.93. Ścinanie osnowy między wtrąceniami rozmieszczonymi na różnych poziomach

i tworzenie uskoków

Ogólnie proces pękania lamelamego można podzielić na dwa etapy:

1)    proces inicjowania pęknięć (tworzenie mikroszczelin na wtrąceniach),

2)    rozprzestrzenianie się pęknięć, aż do całkowitego zniszczenia elementu (łączenie mikroszczelin w kierunku poziomym w tarasy oraz ścinanie osnowy między tarasami).

7.8.2. Czynniki wpływające na pękanie lamelarne

Z przedstawionego mechanizmu pękania lamelarnego wynika, że im mniejsza będzie powierzchnia wtrąceń w płaszczyźnie równoległej do powierzchni blachy oraz im mniejsza będzie ogólna liczba wtrąceń, tym większą odporność na pękanie lamelarne będzie wykazywał materiał blachy. Podstawowym czynnikiem poprawy ciągliwości w kierunku grubości jest więc obniżenie poziomu siarki w stali (rys. 7.94). Jeśli z przyczyn technologicznych jest to niemożliwe, w celu zminimalizowania szkodliwego wpływu siarczków należy zapobiegać ich wydłużaniu w procesie walcowania. Uzyskuje się to w wyniku modyfikowania wtrąceń metalami ziem rzadkich (Ce, La) lub wapniem, które łącząc się z siarką, dają trudno odkształ-calne globulame siarczki (rys. 7.95).

369