IMG75

ropatiach z ucisku pomocny ic^t objaw Tlnejjp?:AnHarzenió W    ~ućTśńięcla

nerwu wywołuje lokalnie silny ból^lpa-

fCCMlowego na wewnętrznej powierzchni podudzia, nad stawem skokowym (ryc. 91). Znajomość neuropatii „z uwięzienia" ma istotne znaczenie, właściwe postępowanie bowiem przynosi poprawę bądź wyzdrowienie, a brak leczenia grozi stałym kalectwem.

Wrażliwość nn. obwodowych na ucisk zwiększa się w przebiegu niektórych neu-ropetii, takieW jak niedoborowe, alkcrholo-wb_| cukrzycowe,^- mocznicowe ora? V "zespole Guillaina I BarregóT Istnieje nadto genetycznie uwarunkowana neuropatia z ucisku (por. str. 343), przebiegająca jako pojedyncza lub mnoga.

Do innych przyczyn uszkadzających pojedyncze nn. obwodowe należą: niedokrwienie na skutek zmian w naczyniach odżywczych nerwu (w cukrzycy, w martwiejących angiopatiach i innych chorobach naczyń obwodowych), nacieki nowotworowe oraz szczepienia ochronne lub lecznicze.

Rozpoznanie. W przypadku pojedynczej mononeuropatii najważniejszym zadaniem, poza ustaleniem jej przyczyny, jest określenie miejsca uszkodzenia pnia nerwu. Dokładne badanie neurologiczne, uwzględniające skrupulatnie obszar unerwienia ruchowego i czuciowego nerwu, pozwala w wielu przypadkach na określenie przypuszczalnej okolicy uszkodzenia. W neu-

i

restezje obejmujące^ obszar' urierwianejl skóry). Niekiedy chorzy skarżą się na samoistne bóle w okolicy uciśnięcia nerwu i w unerwianym przezeń obszarze, występujące w spoczynku, często w nocy. Podejrzaną o ucisk okolicę przebadać trzeba następnie innymi metodami (w większości przypadków przede wszystkim radiologicznie). Przydatne jest badanie elektromiograficzne, które informuje o zakresie i stopniu uszkodzenia ruchowego

: — określa zatem nie tylko jaki nerw jest uszkodzony, ale może dostarczyć orienta-cyjnych danych co do poziomu uszkodzenia pnia nemu. Najistotniejsze jednak dla wykrycia miejsca uszkodzenia jest badanie szybkości przewodzenia we włóknach nerwowych. W zależności od stopnia usz-

zwolnienie szybkości przewodzenia lub też całkowity jego blok.

Leczenie. Największy problem leczniczy stwarzają bóle ką^zalgigzrie^ Są to bardzo ciężkie, stałe, piekąceTpalące bóle występujące najczęściej po zranieniu nerwu. Niekiedy rozprzestrzeniają się poza obszar unerwienia uszkodzonego nerwu. Proste środki przeciwbólowe nie przynoszą żadnej ulgi, zawodzą również leki stosowane w nerwobólach (karbamazepina, klonaze-pam). W niektórych przypadkach pomagają zabiegi fizykalne. Można stosować blokady prokainowe pnia wspólczulnego, ale najskuteczniejsza jest sympatektomia. 'Neuropatie „z uwięzienia" wymagają le-^ęzenia operacyjnego i jedynie w~ bardzo wczesnych okresach choroby można oczekiwać, że zabiegi usprawniające przyniosą poprawę. Po leczeniu operacyjnym z reguły należy prowadzić rehabilitację. Inne neuropatie z ucisku, czy powstałe w wyniku bezpośredniego zranienia pnia nerwu bez przerwania jego ciągłości, wymagają postępowania usprawniającego. Zaleca się termoterapię (okłady parafinowe, promienie podczerwone, diatermię krótkofalową i in.), elektrostymulację, masaż oraz ćwiczenia bierne, bierno-czynne i wspomagane. Należy też poinformować chorego aby, jeśli jest to możliwe, utrzymywał kończynę w pozycji nie powodującej naciągania uszkodzonego nerwu.

Nerwy odchodzące od splotu szyjnego (korzenie Cj—C₄)

Gałęzie skórne odchodzące od splotu szyjnego unerwiają czuciowo skórę okolicy potylicznej i skroniowej (n. potyliczny mniejszy), tylno-bocznej części policzka, dołu zażuchwowego i małżowiny usznej (n. uszny wielki) trójkąta przedniego szyi (n. poprzeczny szyi) oraz skórę dolnej części trójkąta bocznego szyi i okolicy naramiennej (nn. nadobojczykowe).

„Nerw przeponowy fn. phrenicus) jest na iważnię Jszą gałęzią splotu. Większość włókien tego nerwu pochodzi z C_t. Jest to nerw mieszany: ruchowo zaopatruje przeponę, czuciowo — błony surowicze opłucnej, osierdzia i otrzewnej. Nerw przeponowy jest jedynym nerwem uner-

347