IMG48

14

f)    Podział w zależności od liczby przejść koniecznych do usunięcia naddatku uwzględnia:

-    obróbkę jednoprzejściową,

-    obróbkę wieloprzejściową.

g)    Podział z punktu widzenia liczby jednocześnie pracujących narzędzi klasyfikuje:

-    obróbkę jednonarzędziową,

-    obróbkę wielonarzędziową.

h)    Podział w zależności od końca przejścia wyróżnia:

-    obróbkę przelotową,

-    obróbkę nieprzelotową.

1.1.3. Podstawy procesu kształtowania powierzchni brył przez skrawanie

W procesie obróbki można wyróżnić dwa zagadnienia:

kształtowanie, czyli nadawanie żądanych kształtów i wymiarów jako wynik ruchów kinematycznych obrabiarki,

-    skrawanie, czyli usuwanie naddatku obróbkowego w postaci wiórów.

Ruchy kształtowania to ruchy względne narzędzi i przedmiotu, w wyniku których powstaje przedmiot o żądanym kształcie i wymiarach.

Można wyróżnić (rys. 1.1):

-    ruchy kształtujące narzędziem punktowym,

-    ruchy kształtujące narzędziem kształtowym, ruchy kształtujące narzędziem obwiedniowym.

Brak jest jednoznaczności pomiędzy ruchami kształtującymi a kształtem przedmiotu. Ten sam kształt można otrzymać w wyniku różnych ruchów kształtujących.

Każda powierzchnia powstaje jako ślad przestrzenny ruchu jednej linii, nazywanej tworzącą T, poruszającej się wzdłuż drugiej linii, zwanej kierownicą K (rys. 1.2).

Linie charakterystyczne mogą być:

-    proste (linie proste lub okrągłe),

złożone (jedna z linii nie jest prostą lub okręgiem, chociaż powstaje w wyniku złożenia kinematycznego prostej i okręgu, jak linia śrubowa).

li

Rys. 1.2. Przykłady określania powierzchni za pomocą dwóch linii charakterystycznych: T - tworząca, K. - kierownica

Obrabiarką nazywamy układ mechanizmów prostych i złożonych realizujących ruch narzędzia i przedmiotu po liniach charakterystycznych. Obrabiarki, w których występują mechanizmy kształtowania prostych linii charakterystycznych (będących tylko prostymi lub okręgami) i w których składowe ruchy kształtowania mogą być od siebie niezależne, nazywa się obrabiarkami o prostych ruchach kształtowania. Do grupy tej należą: tokarki produkcyjne, wiertarki, frezarki ogólnego przeznaczenia, strugarki, przeciągarki oraz szlifierki do wałków, otworów i płaszczyzn.

Obrabiarki o złożonych ruchach kształtowania umożliwiają kształtowanie złożonych powierzchni, z których jedna lub obie linie charakterystyczne nie są prostymi lub okręgami. Należą do nich: obrabiarki do gwintów, kopiarki, obrabiarki do kół zębatych kształtujące powierzchnie zębów metodą kształtową i inne.

1.1.4. Elementy przedmiotu obrabianego i narzędzia

W przedmiocie obrabianym można wyróżnić (rys. 1.3):

-    powierzchnię obrabianą,

-    powierzchnię przejściową (skrawania),

-    powierzchnię obrobioną.

Narzędzie (rys. 1.4) składa się z:

-    części roboczej,

-    części chwytowej.