96
ulegają stępieniu po różnym czasie. Źródłami zmienności trwałości ostrza mogą tu być: zmiany twardości materiału obrabianego w oddzielnych partiach, a nawet w tej samej partii, zmiany własności materiału kolejnego ostrza, jego cech geometrycznych i jakości jego powierzchni roboczych, drgania w układzie OUPN, nicrównomicmość naddatków na obróbkę itp. W związku z tym w seriach prób trwałości przy różnych wartościach parametrów skrawania należy uwzględnić co najmniej jedno powtórzenie każdej próby. Na rys. 2.7 przedstawiono rodzinę krzywych zużycia wyznaczoną dla czterech różnych prędkości skrawania (v*>V(j>Vcj>vC|). Ponieważ ze wzrostem prędkości skrawania następuje wzrost zużycia ostrza, otrzymuje się malejące okresy trwałości ostrza narzędzia (T4< Tj< Tj< Ti).
Na rys. 2.8 przedstawiono zmianę okresu trwałości w zależności od zmiennej w szerokim zakresie prędkości skrawania Vc*
l\nin
Rys. 2.8. Zmiana trwałości ostrza w funkcji prędkości skrawania
Przebieg okresu trwałości T w funkcji prędkości skrawania vc jest niemonotoniczny. Na rysunku tym zaznaczono dwa zakresy prędkości skrawania, odpowiadające opadającym zakresom krzywej T-v«. Zakres dla wyższych prędkości skrawania wykorzystywany jest w obróbce maszynowej, natomiast zakres niższych prędkości w obróbce ręcznej oraz w niektórych zabiegach obróbki maszynowej, np. przy gwintowaniu.
F.W. Taylor stwierdził, że opadające części wykresu T- vc można przedstawić w układzie podwójnie logarytmicznym w postaci prostej (rys.9). Zależność Taylora między okresem trwałości ostrza a prędkością skrawania ma postać:
T-Ctv«\ (2.1)
gdzie:
Ct - stała dla danych warunków skrawania,
k - wykładnik potęgowy, określający wpływ prędkości skrawania na okres trwałości ostrza.
Po obustronnym zlogarytmowaniu zależności (1) otrzymuje się równanie liniowe w postaci:
logj = logCT ♦ k logvc.
gdzie Cj - stała równa okresowi trwałości dla Vc=l m/min.
Zgodnie z rys. 2.9 współczynnik kierunkowy prostej wynosi:
(23)
ClOQ>
k = .gg — b = >°8Tł-lo8TL> a log va - log Vci
gdzie: Ti. T2 - średnie okresy trwałości ostrza dla prędkości v«i, v«z ClOQ>
Rys. 2.9. Wykres zmian trwałości ostrza w funkcji prędkości skrawania (w układzie podwójnie logarytmicznym)
Wartości współczynnika wpływu prędkości skrawania k na okres trwałości T wynoszą przykładowo! 1]:
k = -12 + -5 - dla stali szybkotnących,
k k -6 -2.5 - dla węglików spiekanych,
k * -2.5 ♦ -1.5 - materiałów ceramicznych.
Po przekształceniu zależności (2.1) otrzymuje się zależność o postaci:
v«*C.T‘, (23)
gdzie Cv — stała, równa prędkości skrawania dla okresu trwałości T= 1 min.