Rys. 6.37. Dłutownica bez wspornikowa
Suwak I dłutownicy przesuwa się po pionowych prowadnicach 2 korpusu 3. Na suwaku umieszczony jest odchyłny imak nożowy 4, na którym za pomocą docisków 5 mocuje się nóż do dłutowania. Zwrotny ruch roboczy suwaka przenoszony jest od silnika umieszczonego w korpusie przez przekładnię pasową, przekładnie zębate i mechanizm korbowy. Nastawianie prędkości skrawania odbywa się przez przełączanie przekładni zębatych za pomocą dźwigni 6. Stół dłutowniczy 7 może się obracać na saniach wzdłużnych 8 i wraz z nimi przesuwać poziomo po prowadnicach sań poprzecznych 9. Sanie te z kolei mogą się przesuwać wraz ze stołem po poziomych prowadnicach 10 korpusu dłutownicy. Obracanie stołu i przesuwanie go w obu kierunkach może być dokonywane ręcznie przez pokręcanie korbą odpowiednich wałków 11,12 i 13. Stół może się również obracać i przesuwać mechanicznie. Ruch posuwowy mechaniczny przenoszony jest od skrzynki prędkości 14 za pomocą wałków 15 i 16 oraz odpowiednich przełożeń zębatych. Odbywa się on okresowo w czasie jałowego skoku suwaka. Do włączania posuwu mechanicznego i zmiany jego kierunku służy dźwignia 17, zaś do nastawiania wielkości posuwu kółko 18.
Większość dłutownic jest wyposażona w stoły obrotowo - podziałowe, umożliwiające dłutowanie rowków na obwodzie. Przedmioty obrabiane są zamocowane albo bezpośrednio na stole obrotowym dłutownicy, albo w uchwytach, a często w uchwytach samocentrujących.
1. Praca zbiorowa: Poradnik inżyniera. Obróbka skrawaniem. WNT, Warszawa 1991.
2. Kunstetter S.: Narzędzia skrawające do metali • konstrukcja. WNT, Warszawa 1973.
3. Szyrajcw J.: Praktyczne zajęcia warsztatowe z obróbki skrawaniem. Skrypt Politechniki Śląskiej nr 84, Gliwice 1963.
Wiercenie, rozwiercanie i pogłębianie są sposobami obróbki otworów walcowych. Charakteryzują się one takimi samymi cechami kinematycznymi - występują ruch główny obrotowy i pomocniczy prostoliniowy ruch posuwowy. Każde z narzędzi, które stosuje się w poszczególnych przypadkach, ma inną budowę oraz usuwa różny naddatek materiału w czasie obróbki.
Rys. 6.38. Odmiany wiercenia, rozwiercania i pogłębiania: a-wierccnie w pełnym materiale, b-powiercanie, c-rozwiercanie zgrubne, d-rozwiercanie wykańczaj ące,e-pogłębianie walcowo-czołowe, f-pogłębianie czołowe, g-pogłębianie stożkowe, h-pogłębianie kształtowe