T
(9.18)
<rr
v i v
jeżeli teraz wykorzystamy zależność (9.13). to powyższy wzór przybierze postać
(v~-»0 dp^r~ (9.17)
albo, po przekształceniu, posłać najczęściej cytowaną w literaturze:
r=T (v"-0
Jak widać, równanie Clapcyrona—Clausiusa wiąże zc sobą parametry termiczne i kaloryczne, co pozwala wyliczyć brakującą wielkość na podstawie znajomości pozo-stałych, bądź tez na sprawdzanie i uzgadnianie wyników doświadczeń związanych, np. z wyznaczaniem parametrów przemiany fazowej.
Jakkolwiek powyższe zależności zostały pokazane na przykładzie przemiany fa. zowej parowania wody, to należy wyraźnie podkreślić, że równanie Clapeyrona-CUu. siusa stosuje się do wszelkich substancji jednorodnych i dowolnych przemian fazowych (zmian stanu skupienia), inny jest wtedy jedynie sens fizyczny wielkości w ystq-pujących w równaniu.
Ogólnie można napisać, żc:
T - temperatura, w której zachodzi przemiana fazowa (zmiana stanu sku-pienia) danej substancji jednorodnej;
r - ciepło przemiany fazowej przy stałym ciśnieniu i w temperaturze przemiany T;
dpdT - współczynnik kątowy (langcns kąta nachylenia) stycznej do danej krzywej przemiany fazowej (krzywej równowagi w układzie p-T),
- objętość właściwa czynnika, odpowiednio; przed i po przemianie fazowej (zmianie stanu skupienia).
Analizy przemian termodynamicznych zachodzących w obszarze pary mo rej i przegrzanej prowadzi się przeważnie na wykresach p-v, T-s oraz i-s, natomias czenia przeprowadza się za pomocą zależności otrzymanych na podstawie Pte i drugiej zasady termodynamiki. W celu określenia wartości liczbowyc param termodynamicznych pary. niezbędnych do obliczeń, wykorzystuje się o powie wykresy łub łzw. tablice pary wodnej dostępne w literaturze.
,oić właściwa jest stała) ciepło jest dostarczane do pary. to jej ciśnienie i temperaturu ^irasta 0 odwrotnie, przy odbieraniu ciepła ciśnienie i temperatura pary obniża się)
Sieco bardziej złożona jest zmiuna stopnia suchości w trakcie dostarczania (łub odbie-(gnU) ciepłu Proces ten zilustrowano na rysunku 9 8a. na którym pomiędzy liniami granicznym zaznaczono łmie stałej wartości stopnia suchości x - Idem Widoczne jest,
]t gdy w przemianie objętość właściwa pary jest większa od objętości właściwej punk-iu krytycznego (v > vk - 0.003147 m'/kg. przemiana 1-+2), to dostarczanie ciepła pokuje wzrost stopnia suchości pary (ubywa wody), a po ewentualnym przekroczeniu linii x - 1 przegrzewanie pary Jeżeli natomiast w przemianie objętość właściwa pary j«t mniejsza od objętości właściwej punktu krytycznego (v < vt, przemiana r-*2’), to jostnrczitnic ciepła powoduje najpierw wzrost stopnia suchości, a następnie, po przekroczeniu pewnego ciśnieniu (charakterystycznego dla danego v), stopień suchości zaczyna się zmniejszać, co w pewnych warunkach może doprowadzić do całkowitego
skroplenia pary.
Rys. 9.8. Przemiana izochoryczna a) w układzie p-v, b) w układzie T >
Praca bezwględna w przemianie izochoryczncj / = 0 ponieważ dv 0
Praca techniczna odniesiona do 1 kg pary określona na podstawie pici w zej /.asa
dy termodynamiki wynosi;
Jfl-2® v (P2~Pl)
lub dla całej masy pary M (układ zamknięty);
In.2 = M HPt-Pi) - V\Pi - Pi) VU)