PODRĘCZNIK KATEGORIA C
U osób, u których nastąpiło nagłe zatrzymanie krążenia, po 4,5 minutach dochodzi do nieodwracalnych zmian w centralnym układzie nerwowym.
Ofiary wypadków nierzadko wpadają w szok powypadkowy - często po odzyskaniu przytomności. Nie należy dopuszczać do oddalenia się takiej osoby z miejsca wypadku, trzeba namawiać ją do pozostania, obserwować jej zachowanie i wezwać pomoc medyczną.
Tętno ofierze wypadku sprawdza się po jednej stronie szyi za pomocą trzech środkowych palców dłoni (aby wykluczyć wyczucie własnego pulsu).
Jeżeli u ofiary wypadku wyczuwalne jest tętno, lecz brak oddechu, wówczas należy udrożnić drogi oddechowe (oczyścić jamę ustna z ciał obcych i odgiąć głowę do tyłu), a następnie przystąpić do sztucznego oddychania. Najprostszą metodą udrożnienia dróg oddechowych jest usunięcia ciał obcych z jamy ustnej ofiary i odgięcie głowy do tyłu.
Osobę, u której wystąpił wstrząs, rozpoznamy po szybkim, słabo wyczuwalnym tętnie, wolnym lub przyśpieszonym oddechu, bladości cery, uczuciu zimna, niepokoju. Możemy pomóc takiej osobie, układając ją w bezpiecznym miejscu, uno-
sząc jej kończyny dolne, okrywając kocem lub odzieżą (by utrzymać temperaturę ciała).
Zatrzymanie krwotoku powinno nastąpić po założeniu opatrunku uciskowego (można to miejsce ucisnąć palcem lub dłonią) i uniesieniu do góry zranionej kończyny. Do opatrzenia rany należy użyć opatrunku jałowego. Należy pamiętać, że zawsze bezpośrednio na ranę nakładamy jałową gazę. Inne opatrunki mogłyby przywierać do krzepnącej krwi, nie spełniając swojego zadania.
POMOC PRZEDMEDYCZNA
Po stwierdzeniu złamania kończyny należy unieruchomić (gałęzie, deski, inne przedmioty owinięte bandażem) miejsce złamania oraz najbliższe stawy. Nie należy dopuścić do poruszania złamaną kończyną, aby nie spowodować przemieszczania się złamanych kości. Złamanie żeber można rozpoznać u przytomnej ofiary wypadku po zasinieniu skóry tuż nad złamanym żebrem. Sama ofiara może uskarżać się na ból, który nasila się przy oddychaniu lub poruszaniu się.
W sytuacji, kiedy wskutek zdarzenia doszło do pożaru, a ogień ogarnął odzież ofiary, należy w pierwszej kolejności przystąpić do ugaszenia płonącej odzieży. Ranę powstałą w wyniku oparzenia należy schłodzić, polewając np. zimną wodą.