KONSTRUKCJE STALOWE STR024

Tablica 3.2. Porównanie starych i nowych oznaczeń gatunków stali

„Stare” oznaczenia stali	Obecne oznaczenia
StOS	SI 85
St3S	S235JR
St4W, St4S	S275JR
18G2A	S355J0

3.3. Gatunki stali konstrukcyjnych

Ogólne warunki techniczne dostawy stali konstrukcyjnych podaje norma PN-EN 10025-1 [35]. W konstrukcjach budowlanych są stosowane wymienione dalej gatunki stali (punkty A-K}).

A.    Stale konstrukcyjne niestopowe według PN-EN 10025-2 [36]

Stale niestopowe to takie, w których maksymalne wartości pierwiastków stopowych nie przekraczają pewnych, niewielkich, wartości granicznych. Stale te mogą być dostarczane jako gatunki S235, S275, S355 oraz S450. Gatunki S235 i S275 mogą wystąpić jako grupy jakościowe JR, JO i J2. Gatunek S355 może być dostarczany jako grupa jakościowa JR, JO, J2 oraz K2, a gatunek S450 - jako grupa jakościowa JO (por. tabl. 3.1). Produkowana jest jeszcze stal S185, jednak bez gwarantowanej minimalnej udamości (nie dopuszcza się oznaczania tej stali znakiem CE i nie może być ona stosowana w konstrukcjach). Stale takie są dostarczane jako stale półuspokojone lub uspokojone. Stale nieuspokojone nie są obecnie dopuszczane do używania jako stale konstrukcyjne.

Stan dostawy wyrobów jest zwykle ustalony przez wytwórcą (chyba że w zamówieniu określono inaczej). Oznacza to, że kształtowniki i blachy mogą być dostarczone jako walcowane (bez jakichkolwiek specjalnych wymagań co do warunków walcowania i obróbki cieplnej), jako normalizowane lub nawet jako kształtowane termomechanicznie. Tym niemniej warunki dostawy muszą być wyszczególnione w dokumencie dostawy.

B.    Stale konstrukcyjne drobnoziarniste po normalizowaniu lub walcowaniu normalizującym według PN-EN 10025-3 [37]

Stale tc są dostarczane jako gatunki S275, S355, S420 oraz S460. Wszystkie gatunki mogą należeć do grupy jakościowej N (z określoną minimalną wartością pracy łamania w temperaturze nie niższej niż -20°C) lub grupy jakościowej NL (z określoną minimalną wartością pracy łamania w temperaturze nie niższej niż -50°C) (tabl. 3.3).

Gatunki S275 i S355 są w tym przypadku niestopowymi stalami jakościowymi, natomiast gatunki S420 i S460 - stopowymi stalami specjalnymi, w których bardzo dobre właściwości wytrzymałościowe osiągane są przez niewielki dodatek takich pierwiastków, jak niob (Nb), wanad (V), nikiel (Ni) i chrom (Cr).

Wyroby z tych stali są dostarczane w stanie normalizowanym (lub równoważnym mu, osiąganym przez walcowanie z normalizowaniem), a dodatek aluminium zapewnia całkowite uspokojenie tych stali.

Tablica 3.3. Minimalne wartości pracy łamania w przypadku badania udamości na próbkach wzdłużnych z karbem V dla stali normalizowanych według normy [37]

Oznaczenie klasy jakości	Minimalne wartości pracy łamania [J] w temperaturze badania [°C]
	+20	0	-10	-20	-30	^10	-50
N	55	47	43	40*	-	-	-
NL	63	55	51	47	40	31	27

* Wartość odpowiadająca 27 J w temperaturze -30°C.