264
ci u poprzecznemu) przekroju poprzecznego za pomocą żeber połączonych ze środnikiem i pasem ściskanym.
Rys. 8.14. Typowe sztywne stężenie przeciwskrętne (na podstawie normy
[51])
Zapewnienie stateczności przez stężenia boczne i przeciwskrętne (rys. 8.14) wynika z powiązania ich z tężnikiem poprzecznym lub tarczą sztywną dachu lub z płytą stropu. Stężenia powinny
mieć nośność wystarczającą do przeniesienia oddziaływań elementów stabilizowanych. Konstruk-
cję stężenia w przegubie plastycznym należy zwymiarować na lokalną silę działającą w płaszczyźnie pasa prostopadle do środnika (z pominięciem innych sil), o wartości co najmniej 2,5% NfiEd, gdzie Nf,Ed jest siłą podłużną w pasie ściskanym elementu stabilizowanego w miejscu przegubu plastycznego. Gdy element stabilizowany ma stalą wysokość h, można przyjąć Nf,Eti = Mna/h-
Projektując tężnik, oprócz wykonania obliczeń sprawdzających ze względu na imperfekcję według pkt 5.3.3 [51] należy dodatkowo wykazać, że ma on nośność wystarczającą do przeniesienia lokalnych sił Qm, wynikających z oddziaływania elementów stabilizowanych w miejscu przegubów plastycznych, o wartości:
gdzie: NpEd -jak wcześniej,
am -jak we wzorze (8.2).
W przypadku kombinacji z obciążeniami zewnętrznymi postępuje się zgodnie z pkt 5.3.3(5) normy [51].
Stężenia przeciwskrętne i boczne są niezbędne również w sąsiedztwie przegubów. Rozmieszczenie wszystkich stężeń oraz odległości między nimi powinny być dobierane tak, aby ograniczone nimi segmenty elementów konstrukcji były niewrażliwe na wyboczenie lub zwichrzenie.
W przypadku segmentów dwuteowych o stałym przekroju oraz h/tf < 40e, obciążonych liniowo zmiennym momentem i ewentualnie niezbyt dużą ściskającą silą podłużną, graniczną długość segmentu można ustalać według wzoru:
(8.11)
Lstabic = 35 e iz, gdy 0,625 < vj/ < 1
Lstabie =(6°-4°v|/)eiz, gdy -1 < vp < 0,625
Informacje dotyczące innych przypadków podaje załącznik BB.3 normy [51], Zamieszczone tam procedury odnoszą się do elementów konstrukcji ramowych wykonywanych z dwuteowników walcowanych lub ich odpowiedników spawanych. Mogą to być elementy o pasach równoległych
lub o pasach zbieżnych (ograniczenie: zmienna może być wysokość środnika, lecz stała - szerokość pasów). Ponadto w węzłach narożnych można kształtować skosy (dwu- lub trójpasowe) bądź projektować je bez skosów.