l6

194 LOBOMDtSKB WTDOR PUD*

Tacyt z nikogo tekstów nic* cytował, o przecłę my go cytujemy Ba— więcej powiem, że siły godnych ludzi juz nie śmie wypaićz sentenoyją nigdy, bo już. lak sa niemal wszylklc potoczne ^r\ że ładu kto to powie, co by potem największemu człowiekowi wstyd było po nim wymówić. Ale przcciy żeby dla tego autorów nie czytać i od nich dobrego przykładu nie brać — nie jestem togo zdania. Byli ludzie wielcy, przyznać im to, tylko wiedzieć ^zV. \ czego z nich i jako zażyć l styl sobie umieć bez afoktaey-jej ⁵⁷ obrać wedle potrzeby". — To usłyszawszy Ewnn-der r2t*kł do Artakscsa: — „Rad bym wiedział, skąd też właśnie to słowo styl urosło, bo rożnie i ja o tym rozumiem". — A Artnkses na to rzecze: — ..Ponieważ się nam tak piękna i potrzebna podała materyja ^7M. powie-1 działbym ja w tej oknzyjej zdanie moje. jeśli będzie bez uprzykrzenia". — A Ewnnder:    ,.I owszem nic ml nad

to milszego być nie może" Artaksc-s tedy w te słowa dyszkurs swój wprowadził:

O stylu

abo sposobie mówienia 1 pisania

Pióro-li albo język ■'* czyj pięknie co wyrazi, zwykł więc każdy mówić: pięknym to stylem książka, dobrym stylem ten list napisany, albo: trudny to styl do plsunia. Jednym słowom, cokolwiek piszemy albo czytamy, tedy ono piśmienne wyrażenie albo napisanie czego — pc licie stylem nazywany Co by tego za przyczyna byk i jeżeli to słowo styl zgodne jest ^M do nazywania wy-

^rj Gra słów: Tacyt — ci/Jct »• wypaić — wystąpić.

³ potoeme — pospolite, mnoe ^1,1 przyznać.. — domyilue: irścdrieć należy ¹¹ bez a/ektacyjcj — wolny od przesady,

*• podała ale malerpja — nasunął ałq temat ³ yMÓro-ii albo jęrt/fc — czy pióro, czy Jęaylc ⁿⁱ lyodue Jczt — iui<iu)e się. jest od|*nvlecInU-.

pisanych rzeczy i konceptów, rożnie się o tym mówić może. J a jednak twierdzę, że to słowo styl mu swoje nazwisko od starożytności i zc z najdawniejszymi słowy na święcie kłaść się może. Bo Stylus znaczy się po polsku: pręt stalowy albo spiła ^u do rysowania na blasze albo czym innym Starożytni tedy ludzie. Jako Jeszcze nie tak subtelnego dowcipu, nie na papierze piórem, ale tym żelaznym stylem na pewnych pngillarcr ołowianych a czasem i woskowych, księgi i listy pisywali, jako

0    tym świadczy i sam Job w księdze swojej, kiedy mówi: Quis mihi hoc tribuof ut c.Torentur xermori9s met stylu ferreo '^ls Wtenczas pewnie ani druku, ani Inkaustu nic zażywano, zuczym od szpilki, którą rysowali i wyrażali pisanie, wszytkie wynalazki i sposoby piśmienne stylem nazywali, co i po dziś dzień Jeszcze jest w używaniu. Słuszniej jednał: teraz rozumiałbym nic s t y-

1    e m ale p i ó r c- m to. co się pisze nazywać, i raczej teraz mówić: pięknym to piórem napisano, albo: dobrego 1o pióra księga, aniżeli: pięknym albo dobrym stylem, bo Już teraz zaniechał świat stylu, .1 pióra zażywa.

Ale jakokolwiek chcemy nazwiejmy •ⁿ, przędę nic riło mamy nad dawnych³* więcej, jako we wszytkim. tale i w nauce piśmiennej. Tamtym przyrodzony i własny z rozsądkiem dowcip był mistrzem pisania, my zaś co naśladujemy, to umiemy, że się rzec może. iż najmędrsze teraźniejszego wieku pisma jest biegłe tylko potrafienie'¹⁷ dawnego. Sic prius ucccptum rcddlmus offi-

" ipUc (wicu rptłlol — *.*,pliku. tu raczej: rylce

** iwaiSlarct - tabliczki.

■' gutj.„ ferreo w przekładzie Wujka: „Kto by ml to dni. żeby (mowy moje) wyrysowano rylcem żelaznym'

^1,1 fnfcfńurt — atrament

** nozirtejmy — dżin: nnzwijmy. dnuml — sturożytnL

'■^T potrafienie — naśladowanie, odtworzenie.