lastscan130

grupa ryzyka 3/4: 31-35, grupa ryzyka 4: 36-40, grupa ryzyka 5: powyżej 40.

Poszczególne grupy ryzyka oznaczają, że sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa oceniana jest następująco: grupa ryzyka I: sytuacja bardzo dobra, grupa ryzyka 2: sytuacja dobra, grupa ryzyka 3: sytuacja zadowalająca, grupa ryzyka 3/4: sytuacja jeszcze wystarczająca. t grupa ryzyka 4: sytuacja niezadowalająca, grupa ryzyka 5: sytuacja zła.

Drugim kryterium, często branym pod uwagę obok sytuacji ekonomiczno-finansowej, jest terminowość spłaty zadłużenia przez kredytobiorcę.

Przy omawianiu metody punktowej należy zwrócić uwagę na to. że jest ona często utożsamiana z metodą credit scorirtg. która jest prezentowana w części rozdziału poświęconej ocenie klientów' indywidualnych. Występuje duże podobieństwo tych metod, jednak w metodzie credit scoring dobór cech podlegających ocenie jest najczęściej przeprowadzany z zastosowaniem narzędzi statystycznych, zaś uzyskana ocena ma często charakter ostateczny.

Metoda punktowa może stanowić podstawę do budowy systemu wewnętrznych ratin-gów ryzyka, które powinny zyskać na popularności ze względu na wejście w życie postanow ień Bazylei II. Wewnętrzne systemy ratingowe zostaną scharakteryzowane w ostatnim rozdziale.

3.3.1.3.

Analiza dyskryminacyjna

Do oceny zdolności kredytowej mogą być stosowane także metody statystycz.no--matematyczne. Dużą przydatnością praktyczną cechuje się wielowymiarowa analiza dyskryminacyjna. Istotną rolę w badaniach w-ypłacalności przedsiębiorstw za pomocą wielowymiarowej analizy dyskryminacyjnej odegrały prace E.I. Alt-mana, przeprowadzone w 1968 r.¹. E.I. Altman zbadał 33 przedsiębiorstwa, które zbankrutowały, oraz 33 przedsiębiorstwa należące do podobnej branży, o podobnej wielkości aktywów, charakteryzujące się dobrą kondycją finansową. W pierw-s/ym ctiipic os/m «>%*. mI 1 wskaźniki, z których następnie wybrał 5. najbardziej przydatnych do tu cny pi ze widywanej zdolności kredytowej, a więc i symptomów zagrożenia przedsiębiorstw upadłością. Były to następujące wskaźniki:

_ kapitał pracujący aktywa ogółem

lx.

skumulowany zysk zatrzymany aktywa ogółem

zysk przed opodatkowaniem i zapłaceniem odsetek aktywa ogółem

wartość rynkowa kapitału własnego wartość ry nkowa kapitałów obcych

sprzedaż aktywa ogółem

Po oszacowaniu modelu EJ. Altman otrzymał następującą zależność:

Z = l,2.r, + 1,4*2 + 3,3x, + 0,6x, + l,0x₅

Isiębiorstwa, dla których wartość funkcji Z kształtowała się powyżej 2,99 były w dobrej kondycji finansowej, natomiast przedsiębiorstwa o wartościach Z poniżej 1.81 były bankrutami. Wartością graniczną rozdzielającą próbę na dwa zbiory było l,675. Błąd w- zakwalifikowaniu przedsiębiorstw do niewłaściwego zbioru był czas najmniejszy; 94% firm. które zbankrutowały, miało na rok przed upadłości! tość Z poniżej 2,675, a 97% firm, które nic zbankrutowały, miało wartość / (ryżej 2,675. W dalszych badaniach, przeprowadzonych wraz z R.G. Haldemu nem i P. Narayanem, E.I. Altman brał pod uwagę kolejne wskaźniki i różne |M» siacie funkcji dyskryminacyjnej (liniowe i nieliniowe), osiągając wysoką zdolność!

»nostyczną modelu, począwszy już od 5 lat przed niewypłacalnością*. Z badflul R.C. Moyera. który przetestował pierwotny model Altmana dla późniejszych okrt* sów, wynikało jednak, że jego zdolność prognostyczna znacznie spadła. Potw ierdziło to tezę. że oszacowane parametry modelu mogą służyć do prognozowania krótkookresowego. gdyż z czasem zmieniają się zależności przyczyno-skutkowe międ/y poszczególnymi wskaźnikami. Różnice mogły także wynikać z przyjęcia do analizy przedsiębiorstw należących do różnych branż, co sugerowałoby szersze uwzględnianie specyfiki branżowej. ²

267

1

E.I Altman. Financial Ratios, Discrimmant Anulysis and the Predicrors of Corporate Bankrupicy, .Journal of Finance", Septembcr 1968; E.I. Altman. Corporate Financial Disiress: A Complete Guide to Predicting. Avoiding and Dealing with Bankrupicy, New York 1983; E.I. Altman. Corporate Bankruph \ in America. lxxington. Massachusetts 1971. Zastosow aniem jednowymiarowej analizy dyskryminacyjnej do badania wypłacalności przedsiębiorstw zajmowali się też F Patrick. W.H Beavcr i P. Weibel.

2

E.I. Altmann. R Hulcknmn, I' Nninyiittun /nn Aiuil»Wt -t Stu Mtulrl to Idrntify- Bankrupicy Nlsk of Corporations. .Journal of ltnnki»n muł ł........ |U//. Hf I