M Feld TBM173

173

5.1. Technologiczność konstrukcji

5.1.3.1. Technologiczność konstrukcji odlewów

Projektowanie odlewów jest zagadnieniem trudnym i wymaga od konstruktora dobrej znajomości zarówno tworzywa, z którego wykonuje się odlew, jak i technologii odlewnictwa. Szczegółowe wytyczne dotyczące technologiczności konstrukcji odlewów można by podać w podziale na typ odlewu, tworzywa i sposób formowania. Byłyby one jednak bardziej przydatne dla technologa odlewnika. Dlatego w tym miejscu zostaną sformułowane najbardziej ogólne wytyczne dotyczące podstawowych zasad projektowania odlewu, których zachowanie będzie miało mało istotny wpływ na technologiczność konstrukcji. Najważniejsze z nich można sformułować następująco:

-    Grubość ścian odlewu powinno się tak dobierać, aby stygnięcie przebiegało równomiernie we wszystkich jego częściach, co można zapewnić, różnicując grubość ścian. Ściany wewnętrzne, z których jest utrudnione odprowadzenie ciepła, powinny być cieńsze od ścian zewnętrznych, z których odprowadzenie ciepła jest łatwiejsze.

-    Kształt odlewu powinien umożliwiać nieskrępowany skurcz. Pod wpływem oporu formy, rdzenia lub elementów skrzynki formierskiej powstają naprężenia, które w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do powstawania pęknięć.

-    Należy dążyć do zmniejszenia naprężeń cieplnych w odlewie, które powstają na skutek nierównomiernego stygnięcia poszczególnych jego części. W tym celu należy stosować ściany pochyłe lub wygięte zamiast płaskich.

-    Należy zapewnić stosunkowo łatwy dostęp do wszystkich powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych odlewu, co ułatwi usunięcie rdzeni oraz oczyszczenie wnętrza odlewu.

Ś%T~j_'

S₇>S₂>5₃ >Sj

RYS. 5.1. Konstrukcja odlewu umożliwiająca jego kierunkowe krzepnięcie: a) konstrukcja błędna, b) konstrukcja poprawna ze stopniowym wzrostem grubości ścianek

Przykład poprawnej konstrukcji odlewu, umożliwiającej jego kierunkowe krzepnięcie, pokazano na rys. 5.1. Konstrukcja przedstawiona na rys. 5. la nie zapewnia otrzymania dobrego odlewu. Zastosowanie stopniowo zwiększających się grubości ścianek od dołu (rys. 5. Ib) umożliwia kierunkowe krzepnięcie i wyprowadzenie jamy skurczowej do nadlewu.