każdemu z nich odpowiednią rangę w wymiarze procentowym [Bednarski 1/1
op.cit., s. 1IJ
X, - relacja zysku brutto do majątku obrotowego - 53%
X, - relacja majątku obrotow ego do zobow iązań bieżących - 13%
X3 - relacja zobowiązań bieżących do aktywów - 18%
X4 - luka kredytowa - okres, gdy firma może realizować operacje finansowe, wykorzystując tylko własne zasoby (aktywa) bez pomocy zewnętrznej - 16%
Prezentowany model został opracow any dla celów komercyjnych, a w agi poszczególnych wskaźników oraz sposoby przekształcania zmiennych nie zostały opublikowane.
Model J. Fulmera
W 1984 roku Amerykanin J. Fulmer zastosował krokową analizę dyskryminacyjną. Przygotow ał on zestaw 40 w skaźników finansowych, a następnie ocenił ich przy datność dla celów przewidywania bankructw a przedsiębiorstw na próbie sześćdziesięciu amerykańskich firm. z których połowa zbankrutowała, a pozostała część kontynuowała działalność. Postać funkcji J.W. Fulmera jest następująca [Hołda A., 2001, nr 5 (61), s. 64J:
H = 5,528 V, + 0,212 V, + 0,073 V3 + 1,270 V4 + 0,120 V, + 2,335 V6 + 0,575 V7 + 1,083 V8 + 0.894 V, - 6,075
gdzie:
V( - zysk zatrzymany akty wa,
V, - sprzedaż/ aktywa.
V3 - zysk przed opodatkowaniem.kapitał w łasny,
V4 - przepływy pieniężne zobow iązania.
V5 - zobowiązania aktywa.
V6 - zobow iązania bieżące, aktyw a,
V7 - log* aktywa materialne,
Vg - kapitał obrotowy zobow iązania,
V9 - log* zysk przed opodatkowaniem i zapłaceniem odsetek (F.BIT) odsetki,
* - logarytm dziesiętny z wyliczonego wskaźnika.
Wartością graniczną omaw ianego modelu jest 0. Jeżeli wartość funkcji jest mniejsza od zera. oznacza to, że badane przedsiębiorstwo jest zagrożone upadłością.
W 1987 roku powstał w Kanadzie kolejny model opracowany przez zespół pod kierunkiem J. Legaulta. Jest stosowany przy przew idywaniu bankructwa niewielkich przedsiębiorstw produkcyjnych. Model ten ma następującą postać [Zdyb Id. 2001. nr 4):
CA-Score = 4,5914 A + 4,5080 B + 0,3936 C - 2,7616
gdzie:
Wartość kapitału własnego za ostatni okres Wartość aktywów za ostatni okres
Zysk przed opodatkowaniem + pozycje nadzwyczajne + koszty finansowe Wartość aktywów za ostatni okres
Wartość sprzedaży za poprzedni okres Wartość aktywów za poprzedni okres
Wśród wielowymiarowych modeli analizy dyskryminacyjnej istnieją też funkcje opracowane dla celów wykorzystania ich w profesjonalnym auditingu. Należy do nich prezentowany poniżej model autorstwa H. Koh a i L.Killough a [Bednarski L., 1998, nr 46, s. 11]:
Z-score = - 1.2601 +0,8701 X, +2,1981 X, + 0,1184 X3 +0,8960 X4
gdzie: XI =
X2« X3 -
X4 =
Majątek obrotowy - zapasy Zobowiązania bieżące
Zysk zatrzymany Aktyw a ogółem
Zysk
Liczba akcji
Dywidenda Liczba akcji
Jeśli w skaźnik Z-score osiąga wartość mniejszą od 0, oznacza to, że przedsiębiorstwo zalicza się do grona potencjalnych bankrutów'.