Nowotwór sromu (2)

v

Mak sromu

Nowotwory B/lośliwo na srom*

*\ y

15.7/l(X) (M)0/rok •Ili* giupy wiekowej 40 44 lula i 54/100 OOO/rok dlii kobiet W' wieku 75 70 lal. Na raka jajnika chorują najczęściej kobiety rasy białej, najrzadziej żółtej. W ostatnich latach zaobserwowano konsekwentny w/rost zachorowalności na ten nowotwór. W latach osiemdziesiątych średnio na święcie obserwowano 13/100 000 nowych zachorowań na raka jajnika rocznie. W latach dziewięćdziesiątych współczynnik ten przekroczył wartość 20/KK) OOO/rok. Rak jajnika zajmuje czwarte miejsce wśród nowotworów złośliwych jako przyczyna zgonów u kobiet (6%). Przez ostatnie dwadzieścia lat w USA odsetek przeżyć 5-letnich wśród kobiet chorych na raka jajnika wzrósł z 36,3% do 41.6%.

Rak sromu występuje rzadko. Nowotwór ten rozwija się głównie u kobiet starszych, w wieku między 60 a 70 lat. Tylko 20% raków sromu dotyczy kobiet młodszych i występuje przed 50. rokiem życia. Standaryzowany współczynnik zachorowalności na raka sromu wynosi 1,5/100 OOO/rok.

Rak pochwy występuje jeszcze rzadziej niż rak sromu. Standaryzowany współczynnik zachorowalności wynosi 0,7-1.0/100 OOO/rok. Nowotwór ten dotyczy głównie kobiet starszych, powyżej 60. roku życia. Ryzyko rozwoju raka pochwy jest trzykrotnie wyższe dla kobiet rasy czarnej niż białej.

17.3. Nowotwory sromu

Nowotwory sromu stanowią 5% wszystkich nowotworów narządów płciowych kobiety.

17.3.1. Nowotwory niezłośliwe

Wśród nowotworów niezłośliwych na sromie opisano występowanie lęzolaka potowc^uuJMuluuJcjjtinui). naczyniaka rogowaciejącego {angioKeraioma fjak również wlókmakTT/f/7mwr/). mięśniaka gład-komomórkowego (leiomyoma), mięśniaka prążkowanokomórkowego (rhabdomyoma), (łuszczaka (lipoma) i histiocytonui fibrosum. Jednym z niezłośliwych nowotworów sromu występującym głównie u kobiet w ciąży jest ziarniszczak naczyniowy {gramifosa pyogeni-cum).

Na pograniczu nowotworu niezłośliwego i złośliwego jest naczy-nioślu/al&{(ingiomyxoma agresivuin). Nowotwór ten występuje głównie u kobiet młodych między 24. a 40. rokiem życia. Rozwija się w okolicy gruczołów Bartholina. stąd często w początkowym stadium bywa mylony ✓ torbielą gruczołu Bartfiolina. Może osiągać du

aynioWuzak

że rozmiary, nawet do 20 mi. lego przebieg charakteryzuje często złośliwość kliniczna. Występując ognlskowo, nacieka tkanki otac/u jąee, lecz nie daje przerzutów Zalecane leczenie polega na bardzo obszernym usunięciu chirurgicznym gu/n z zachowaniem wyraźnego marginesu zdrowej tkanki.

Najczęstszym nowotworem złośliwym sromu jest płaskonabłon-kowy rak sromu. Rozwija się głównie na podłożu dystrofii z VIN (vulvar intraepithelial neoplasia) u kobiet starszych, w szóstej, siódmej dekadzie życia. Blisko 15% raków sromu występuje nietypowo u kobiet młodszych, przed 50. rokiem życia. Populacją" szczegół nie narażoną na wystąpienie raka sromu są kobiety leczone w przeszłości na raka szyjki macicy. Analogicznie do raka szyjki macicy, udowodniono związek między zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (typ onkogenny) a rozwojem raka sromu. Raki sromu powstające przy współudziale zakażenia HPV występują głównie u kobiet przed 50. rokiem życia.

17.3.2. Stany przedrakowe

Stanem przedrukowym na sromie jest śródnabłonkowa neoplazja sromu - vulvar intraepithelial neoplasia (VIN). Wyróżniamy jej trzy stopnie:

•    małego stopnia VIN 1;

•    średniego stopnia VIN II;

•    dużego stopnia VIN III.

Rak śródnabłonkowy sromu {carcinoma in sita vulvae) zaliczany jest do VIN III.

Do śródnablonkowej neoplazji sromu dużego stopnia oprócz raka przedinwazyjnego {carcinoma in situ) zaliczamy również takie schorzenia sromu, jak: bowenoid populosis, bowenoid dysplasia, erytro-plazja Queyrata. chorobę Pageta (VIN typu nienabłonkowegó) oraz dystrófię hipcrpłastyc/ną z atypią. Ryzyko progresji zmiany typu VIN w inwazyjnego raka sromu jest niewielkie i wynosi 3-8%. Progresji najczęściej ulegają zmiany, które nie powstały na podłożu zakażenia HPV. Objawami klinicznymi VIN są świąd. hól_T pieczeniem W znacznym odsetku zmian typu VIN chore nie zgłaszają żadnych objawów podmiotowych. Zmiana częściej występuje wieloognisko-wo (70%). Typowy obraz kliniczny VIN to pojedyncza lub rozsiana grudka, z parakeratosis (50%) i nadbarwliwością (30%). Zwykle zmiana przybiera kolor czerwony, biały, brązowy lub czarny.

Rozpoznanie opiera się na badaniu histopatologicznyfrrwycinków pobranych ze sromu z miejsc podejrzanych o rozwój VIN. Celowane pobranie wycinków jest wykonywane pod kontrolą kolposkopową.

Nowotwory zlO&ll we sromu Płask onabtonka wy rak sromu

Stan przedrukowy - śródnablonkown neoplazja

V

v

Objawy Włniczn©

Rozpoznani*)