Obraz4 2

itechniczne-iami niestety sszy problem ■ei to zadania iwane środki, . .atu w dużej określone, co izv. Poza tym zględniania r, możliwości pogłębia nie-iu.

0

katalog zadań rwnione są do sic szczeblem e spodarczym a samorządo-5 w konstruo-łogminyipo-■_ mocję regio-ss: określenie > rozwoju (np. ranie rozwoju cymi rozwoju rznej. Cele tej - współpracy adztwowy-ca ;ji na pozio-l w dwóch po-T. wyróżnić tu dania dotyczą-

• iecznej spro-nrogramowej c . społecznej, ych. Podobnie ; e się przygoda nsu potrzeb .-. uje, aktua-iłecznej, która e ona w szcze

gólności programy: przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, współpracy z organizacjami pozarządowymi. Na podstawie ocen zasobów pomocy społecznej sporządzonych przez gminy i powiaty samorząd województwa przygotowuje własną ocenę uwzględniającą kwestie i problemy społeczne w danym województwie i przekazuje ją właściwemu wojewodzie do dnia 31 lipca każdego roku. Zadaniem województwa samorządowego jest również rozpoznawanie przyczyn ubóstwa oraz opracowywanie regionalnych programów pomocy społecznej, wspierających samorządy gmin i powiatów w działaniach na rzecz ograniczania tego zjawiska. Działaniom tym powinno towarzyszyć inspirowanie i promowanie nowych rozwiązań w zakresie pomocy społecznej.

5.1.6. Samorząd terytorialny wobec problemów polityki socjalnej i pomocy społecznej

Jednymi z podstawowych zasad towarzyszących wprowadzeniu samo- decentralizacja rządu gminnego w 1990 r. oraz samorządu powiatowego i wojewódzkiego w polityce w 1998 r. były decentralizacja i subsydiarność. Zasady te charakteryzują rów- socjalnej nież organizowanie i świadczenie pomocy społecznej. Decentralizacja zadań polityki społecznej mimo wielu pozytywnych aspektów posiadała także wady.

W dużej mierze sprowadzała się ona do przeniesienia odpowiedzialności z państwa na samorząd terytorialny, bez zapewnienia mu odpowiednich środków na realizację zadań i bez zasadniczego wsparcia merytorycznego ze strony administracji rządowej. W ten sposób ciężar odpowiedzialności za rozwiązywanie problemów społecznych przesunięty został z państwa na wspólnoty lokalne. Działaniom tym towarzyszyły zmiany w polityce socjalnej państwa i próby wypracowania lokalnej polityki społecznej. Samorządom pozwolono decydować o kierunkach tej polityki, ustalaniu priorytetów w zakresie publicznych potrzeb i przeznaczaniu środków na ich zaspokajanie. Spowodowało to wzrost świadomości istnienia lokalnych problemów społecznych, zainicjowało działania integracyjne oraz procesy samoorganizacji i samopomocy społecznej. Niemniej uczynienie samorządów terytorialnych głównymi wykonawcami polityki socjalnej pogłębiło wiele problemów społecznych. Liczne zadania samorządów i ograniczone środki finansowe oraz brak współdziałania jednostek samorządowych przyniosły negatywne skutki. Przejawiały się one w utracie bezpieczeństwa socjalnego w coraz szerszych grupach społecznych oraz utracie zaufania do instytucji państwa. W badaniach wskazuje się deprecjację wartości samorządowych wskutek braku możliwości rozwiązywania problemów społecznych przez samorządy. To w dalszej perspektywie oznacza wspieranie procesów marginalizacji i izolacji osób i grup społecznych'L

¹⁸ J. Hrynkiewicz (w:) Decentralizacja funkcji..., s. 1%.

81