danie wojewody w wyznaczonym terminie aktualnych dokumentów lub informacji dotyczących prowadzonej działalności. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości wojewoda zobowiązany jest wyznaczyć dodatkowy termin na spełnienie warunków lub na dostarczenie wymaganych dokumentów. Bezskuteczny upływ terminu powoduje cofnięcie zezwolenia oraz wykreślenie placówki z rejestru domów pomocy społecznej.
Cofnięcie zezwolenia powinno nastąpić w formie decyzji. Wydawanie i cofanie zezwoleń znajduje zastosowanie zarówno do publicznych, jak i niepublicznych domów pomocy społecznej. Rozszerzenie uprawnień wojewody na placówki niepubliczne, których prowadzenie nie jest związane ze zlecaniem zadań przez jednostki samorządu terytorialnego, było koniecznością, w praktyce bowiem brak kontroli powodował rażące zaniedbania w takich placówkach. Nierzadko podmiot spełniający warunki w dniu wydania zezwolenia w późniejszym okresie obniżał standard świadczonych usług, co nie tylko naruszało prawo, ale sprowadzało niebezpieczeństwo na mieszkańców placówki. Zintensyfikowanie kontroli i ustawowe uregulowanie przesłanek cofnięcia zezwolenia jest próbą przeciwdziałania takim nieprawidłowościom.
Domy pomocy społecznej są ujęte w specjalnym rejestrze prowadzonym przez wojewodę. Rejestr ten jest ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym do 30 czerwca każdego roku.
odpłatność Dom pomocy społecznej pokrywa w całości wydatki związane z zapew-
za pobyt nieniem całodobowej opieki mieszkańcom oraz zaspokojeniem ich niezbędnych potrzeb bytowych i społecznych. Umożliwia i organizuje mieszkańcom pomoc w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych przysługujących im na podstawie odrębnych przepisów. Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania18. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym ustala wójt (burmistrz, prezydent miasta), w domu o zasięgu powiatowym -starosta, a w regionalnym domu pomocy społecznej - marszałek województwa. W pierwszej kolejności koszty pobytu w placówce pokrywa mieszkaniec, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka. Jeżeli opłat nie jest w stanie uiścić pensjonariusz (jego przedstawiciel ustawowy), to obciążają one kolejno małżonka, zstępnych, wstępnych oraz gminę, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Fakultatywnie opłatę mogą wnosić również inne osoby, np. krewni (niebędący zstępnymi ani wstępnymi), powinowaci czy osoby, które z mieszkańcem domu pozostawały w faktycznym współżyciu. Opłata, którą wnosi mieszkaniec, nie może przekraczać 70% jego dochodu, jeśli pobyt opłaca przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, opłata nie może być wyższa niż 70% tego dochodu. Nato-
16 Średni miesięczny koszt utrzymania w domu pomocy społecznej to kwota rocznych kosztów działalności domu z roku poprzedniego, wynikająca z utrzymania mieszkańców, bez kosztów inwestycyjnych, wydatków bieżących na remonty i zakupy związane z realizacją programu naprawczego, powiększona o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej na dany rok kalendarzowy, podzielona przez liczbę miejsc ustaloną jako suma rzeczywistej liczby mieszkańców w poszczególnych miesiącach roku poprzedniego w domu (art. 6 pkt 15 u.p.s.).
108