pOOt-Or^U**
ptxt* SH»e KĄwvfa^
TOmW-MT
>P-<rtóddyspozycyjny sektora prywatnego, r —dochód Miodowy *T~ podatki netto
W iłalirjrh rozważaniach niezbędne będzie ustalenie stopy podatków netto (t). Informuje ona o stopniu redystrybucji dochodu narodowego za sprawą systemu finansów publicznych. Stopę redystrybucji dochodu narodowego określa formula
Fo przekształceniu uzyskujemy wzór na wyznaczenie wielkości podatków netto w zależności od dochodu narodowego:
^ea^ic' v^jr-
NT •tar - OZ^ etoetu^Ua
Możemy stwierdzić, iż podatki netto są proporcjonalne do dochodu narodowego Korzystając z tej zależności możemy także przyjąć relację między dochodem dyspozycyjnym sektora przedsiębiorstw i gospodarstw domowych a dochodem narodowym jako:
TD-r-NT
ptac po przekształceniu ID-f-rsK FD-RI-I) -
Wyjaśnienie istoty mnożnika budżdtu wymaga wprowadzenia nowej katc-1 garn Jest mą krańcowa skłonność do konsumpcji {MPCj. Informuje ona o tym. jaką część z każdej dodatkowej jednostki dochodu konsument przeznaczy — konsumpcyjne. Ową krańcową skłonność do konsumpcji można
•o^Mywać w odniesieniu zarówno do dochodu narodowego dyspozycyjnego, jaki w stosunku do dochodu narodowego przed opodatkowaniem. Przyjmijmy atoaeme, że stopa opodatkowania netto (i) jest proporcjonalna do dochodu ipyiiiycyjnego fFP - K (I - #)] oraz że krańcowa skłonność do konsumpcji z dochodu dyspozycyjnego (M/>Q jest skorelowana z krańcową stopą skłonność* do konsumpcji dochodu narodowego (MPC). tj.:
MFC * HPC{Y - O
M
gdsae
MFC - krańcowa ihłonnoU «lo koniumpcjt dochodu narodowego, MFC - krańcowa skłonność do kontumpcji,
I - klopa podatkowa nclio.
Wyżej przedstawiona równość oznacza, że popyt konsumpcyjny dochodu narodowego jest redukowany nie tylko przez stopę opodatkowanie netto, lecz także przez krańcową skłonność do konsumpcji z dochodu dyspozycyjna§a.
Przykładowo załóżmy, że stopa opodatkowania wynos* 20% (0.2). a krańcowa skłonność do konsumpcji z dochodu dyspozycyjnego wynos* 0.5. to popyt konsumpcyjny dochodu narodowego wzrośnie o:
C » MPC{\ -/)* 0.5(1 — 0.2) ■ 0.5 x 0.8 * 0.40 W tej sytuacji popyt konsumpcyjny z I złotówki dochodów dyspozycyjnych wzrośnie o 40 gr.
Przedstawione rozważania czynią wstęp do koncepcji inwestycyjnego mnożnika budżetu. Jego teorię opracował 3.M. Keynes. Przedstawia on zależność między inwestycjami a przyrostem dochodu narodowego. Istota mnożnika inwestycyjnego polega na tym, że w wyniku dodatkowych inwestycji dochód narodowy wzrasta szybciej niż przyrost inwestycji. Opisaną zależność przedstawiamy za S. Owsiakiem34 zgodnie z formułą:
AK = K x A/
gdzie:
AK- przyrost dochodu narodowego.
K - mnożnik inwestycyjny.
A/ - przyrost inwestycji.
W gospodarce dochód narodowy dzieli się na inwestycje i konsumpcję: K«C+/ gdzie:
Y - dochód.
C - konsumpcja.
/ - inwestycje.
Stąd przyrost dochodu narodowego będzie się dzielił na przyrost konsumpcji i przyrost inwestycji:
AK = AC +A/
M S. Owsiak. Finanse publiczne. .. op.cit.