Obraz (6) 2

Substancje regulujące szerokość naczyń krwionośnych

Naczyniorozszerzaiace

Tlenek azotu (NO) Bradykanina, acetylocholina, pośrednictwem NO Prostacyklina (PGI2) Prostaglandyna E (PGE) Histamina

Wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP)

Substancja P COj H •

Naczyniozweżaiace

•    Endoteliny-1, 2, 3, p

•    Tromboksan

•    Leukotrieny

•    Noradrenalina (receptor a)

■ Serotonina

•    Wazopresyna

•    Prostaglandyna F_2ll (PGF_Jo )

•    Wolne rodniki nadtlenkowe

Komórki śródbłonka naczyniowego- Endothelial Cells (EC) 10¹¹ komórek EC o powierzchni 100 m²

1.    W naczyniach włosowatych kontrolują transport substancji/gazów wymienianych między krwią a tkankami. Powierzchnia wymiany dyfuzyjnej pojedynczego naczynia włosowatego -25 OOO pm², wszystkich naczyń włosowatych ■ 1500 rry, liczba naczyń włosowatych 60 min

2.    Syntezują składniki błony podstawnej ściany naczynia: kolagen typu IV i glikoproteiny -fibronekfynę i laminę.

3.    Regulują przepływ krwi w naczyniach: A) produkują i wydzielają czynniki kurczące (endotellny) Irozkurczające (NO,prostacykllnę) mięśniówkę naczyń krwionośnych; B) regulują na zmiany szybkości i nacisku strumienia przepływającej krwi (shear-stress); słaby s-s prowadzi do zwężenia naczyń.

4.    Utrzymują płynność krwi dzięki syntezie i wydzielaniu czynników powodujących rozpuszczanie skrzepu: czynniki fibrynolltyczne - tkankowy aktywator plazmlnogenu i chroniących przed spontanicznym powstawaniem czynnikipneciwzakrzepowe -prostacykllnę która hamuje agregaq'ę płytek krwi oraz trombomodufinę. która unieczynnia trombinę.

5.    Uczestniczą w regulacji krzepnięcia krwi. bo wydzielają czynnik von Willeranda. który pobudza czynnik VIII i czynnik aktywujący płytki krwi.

6.    Sródbłonek wysoki naczyń pozawłośniczkowych (żyłki postkapilame) umożliwia: A) przechodzenie limfocytów z krwi do llimfy oraz tkanek obwodowych i z powrotem do krwi; B) wybiórcze wychodzenie z naczyń krwionośnych - neutrofili, makrofagów i limfocytów w reakcjach immunologicznych (stany zapalne); C) uczestniczy w prezentacji antygenów.

7.    Produkują czynniki wzrostowe, które pobudzają anglogenezę (powstawanie nowych naczyń krwionośnych).

8.    Produkują enzym - lipazę lipoproteinową. która rozkłada lipoproteiny - chylomikrony. LDL, HDL. występujące we krwi.

9.    Zaangażowane są w powstawanie płytek miażdżycowych oraz unaczynianłe guzów

nowotworowych.