IN/.ykhnl 1.10
W triu /.ilustrowania techniki obliczeniowej związanej z wartościami , • i,u il.i twymi wykorzystamy dane z przykładu 1.3, dotyczącego struktury zbio-i.. vł r.) i to/.mów w komórce A i komórce B w pewnym przedsiębiorstwie pod pledem r/.asu ich trwania. Dla zbiorowości rozmów telefonicznych zrealizo-iii v li w komórce A otrzymaliśmy następujące wartości ćwiartkowe:
= 9,5 min,
30 4
Qi - Me - 13,3 min, Q3 = 17,5 min.
Wykoi /.ysiuji|c powyższe dane, budujemy szereg rozdzielczy dla zbiorowości i, i mów pod względem czasu ich trwania. Szereg ten przedstawia tabela 1.13.
Tabela 1.13
:./ci (•)•. lo/.d/.iclczy dla zbiorowości rozmów zrealizowanych w komórce A
i i il/ialy klasowe czasu trwania rozmów (w min) |
Częstości względne |
do 9,5 |
0,25 |
9,5 f3,3 |
0,25 |
i i,:v.ti7,5 |
0,25 |
powyżej 17,5 |
0,25 |
Suma |
O o |
iri(tli) iipi.Kowanic własne.
Powyższy szereg przedstawia rozkład współrzędnych końców przedziałów, I ióry ni odpowiadają jednakowe liczebności. Są to więc interesujące (użyteczne) i luiiaklerystyki struktury zbiorowości statystycznej pod względem wyróżnionej mliy. Odpowiednio dla zbiorowości rozmów telefonicznych zrealizowanych pi zez pracowników komórki B kwartyle przyjęły następujące wartości:
Q\ ~ 8,2 min,
02 = Me = 12,5 min,
03 ~ 16,8 min.
Wykorzystując powyższe informacje otrzymujemy szereg rozdzielczy dla zbiorowości rozmów zrealizowanych w komórce B, zamieszczony w tabeli 1.14.
Tabela 1.14
Szereg rozdzielczy dla zbiorowości rozmów zrealizowanych w komórce B
Przedziały klasowe czasu trwania rozmów (w min) |
Częstości względne |
do 8,2 |
0,25. |
8,2-12,5 |
0,25 |
12,5-16,8 |
0,25 |
powyżej 16,8 |
0,25 |
Suma |
1,00 |
Źródło: opracowanie własne.
Porównując pierwsze kolumny w obu szeregach zauważamy, że struktury zbiorowości rozmów telefonicznych pod względem czasu ich trwania zrealizowanych w obu komórkach są różne.
Decyle
Gdy szereg rozdzielczy zawiera dużą liczbę przedziałów, zaś liczebność zbiorowości statystycznej opisywanej przez ten szereg jest znaczna, wówczas wykorzystanie wartości ćwiartkowych (kwartyli) do charakterystyki struktury tej zbiorowości może być niewystarczające. W celu dokładniejszej charakterystyki tej struktury pod względem ustalonej cechy należy np. dokonać podziału zbiorowości na większą liczbę części równych pod względem liczby jednostek. W praktyce przyjęto dzielić zbiorowość np. na 10 równych co do liczebności części lub na 100 równych części. Wartości cechy, które dzielą szereg rozdzielczy na 10 równych części co do liczebności, przyjęto nazywać decylami. Z określenia wartości decylowych wynika, że sposób ich wyznaczania jest podobny do wyznaczania wartości ćwiartkowych. Uwzględniając wspomnianą zasadę, wzór na wyznaczenie &-tego decyla (Dk - k = 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9) zapiszemy w postaci:
A
, k= 1,2, 3,4,5, 6, 7,8,9, (1.27)
gdzie:
Sk - numer przedziału, w którym znajduje się decyl Dk,