36 2. Majątek, kapitał, wynik - zdarzenia i operacje gospodarcze oraz ich wpływ na bilans
W tabeli 2.1 przedstawiono niektóre pozycje bilansowe w przekroju wydatek - koszt, a w tabeli 2.2 zaprezentowano niektóre pozycje bilansowe w przekroju w pływ - przychód.
Tabela 2.1. Różnice między wydatkiem a kosztem w odniesieniu do niektórych pozycji bilansowych
Wydatek |
,v '• • Koszt | |
Materiały |
• w momencie zakupu za gotówkę |
• w momencie wydania do produkcji • w momencie wydania do dalszej odsprzedaży |
Środki trwale |
• w momencie zakupu za gotówkę |
• w chwili naliczania amortyzacji (stopniowego zużycia) • w momencie wydania do sprzedaży |
Kredyt |
• splata raty kredytu |
• brak kosztu |
• zaplata odsetek |
• naliczenie odsetek | |
Zobowiązania |
• splata zobowiązań |
• naliczenie wynagrodzeń pracownikom |
Tabela 2.2. Różnice między wpływem a przychodem w odniesieniu do niektórych pozycji bilansowych
Wpływ |
Przychód ‘ ' i. ■■■ | |
Kredyt |
• zaciągnięcie kredytu, przelew kredytu na rachunek |
• brak przychodu |
Wyroby gotowe |
• sprzedaż wyrobów gotowych za gotówkę |
• zawarcie transakcji sprzedaży, bez względu na termin płatności |
Lokata bankowa |
• każde zwiększenie lokaty bankowej |
• naliczenie odsetek od lokaty |
Należności |
• splata należności |
• brak przychodu |
• zaplata odsetek |
• naliczenie odsetek od należności |
Przychody są niezbędne, aby wypracować zysk. Zysk wynika z transakcji sprzedaży i jest różnicą między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami. Jeśli przychody są większe od poniesionych kosztów, przedsiębiorstwo osiąga zysk (wielkość dodatnia), a jeżeli koszty przewyższają przychody, jednostka ponosi stratę (wielkość ujemna). Na wynik finansowy, czyli osiągnięty zysk lub poniesioną stratę, mają rów-nież wpływ zyski i straty nadzwyczajne, czyli zyski i straty wynikające z trudnych do przewidzenia zdarzeń losowych.
Osiągnięty przez jednostkę wynik finansowy jest pomniejszony o obowiązkowe obciążenia wyniku (np. podatek dochodowy). Uproszczony sposób obliczania wyniku finansowego jednostki przedstawia ilustracja 2.6.
Ilustracja 2.6. Uproszczony mechanizm powstawania wyniku finansowego
Sprawozdanie, które obrazuje strukturę pozycji wpływających na wynik finansów)'jednostki, jest nazywane rachunkiem zysków i strat.
Podstawowym elementem sprawozdania finansowego jest bilans, który przedstawia majątek jednostki w ujęciu posiadanych przez nią zasobów i źródeł ich pochodzenia. Podstawowe ujęcie bilansu przedstawia ilustracja 2.7.
Środki gospodarcze wykazane w bilansie to aktywa, a źródła ich finansowania to pasywa. Ponieważ po obu stronach bilansu zostaje przedstawiony ten sam majątek jednostki, tylko w różnych ujęciach, można