pdr9

Sód i potas

Warto wiedzieć

¹ Związki litowców w stanie gazowym barwią płomień palnika, np.: lit na kolor karmazy-*owy (fot. a), sód na kolor żółty, potas - na

-    oletowy, cez - na niebieski (fot. b). Barwie-nie płomienia przez lotne związki niektórych metali stosuje się w analizie chemicznej do ich identyfikacji.

■ Lit spalany w powietrzu daje tlenek Li₂0, ;ód tworzy w tych warunkach nadtlenek '.a₂02, a potas, rubid i cez - ponadtlenki K0₂,

-    b0₂ i Cs0₂. Ponadtlenek potasu K0₂ występuje głównie w postaci żółtopomarańczo-

.ego ciała stałego. Używany jest jako silny -tleniacz w przemyśle chemicznym oraz jako rodło tlenu w aparatach oddechowych o zamkniętym obiegu.

» Nadtlenek sodu Na₂0₂ jest jasnożółtym ' 7stalicznym ciałem stałym. Reaguje z tlen-< em węgla(IV) z wydzieleniem tlenu:

2 Na₂0₂ + 2 C0₂-*2 Na₂C0₃ + 0₂‘

Dzięki tej właściwości nadtlenek sodu bywa stosowany np. w łodziach podwodnych do regeneracji powietrza. Z 1 kg Na₂0₂ (zajmującego objętość ok. 0,4 dm³) można odzyskać 160 dm³ tlenu (w temp. 25 ^;C). Aby taką samą ilość tlenu zamknąć w zbiorniku o pojemności 0,4 dm³, należałoby wytworzyć ciśnienie ponad 40 000 000 Pa!

►    Sód i potas w przyrodzie występują w postaci soli.

►    Sód i potas to miękkie, srebrzystobiałe metale o małej gęstości.

►    Atomy litowców mają po jednym elektronie walencyjnym. W związkach chemicznych występują wyłącznie na stopniu utlenienia I.

►    Litowce są metalami o dużej aktywności chemicznej. Ich aktywność rośnie ze wzrostem liczby atomowej.

►    Ze względu na dużą aktywność chemiczną sód i potas mają ograniczone zastosowanie, a ich związki chemiczne są szeroko stosowane w różnych dziedzinach.

adania i problemy

<tóry z metali: lit, potas czy cez jest najbardziej aktywnym chemicznie litowcem? Uzasadnij swoją odpowiedź.

Wskaż zdania fałszywe.

a) Atomy sodu mają konfigurację walencyjną 3s¹.

z) Aktywność chemiczna litowców maleje ze wzrostem liczby atomowej.

: Litowce są metalami o małej aktywności chemicznej, ci Potas wykazuje większą aktywność chemiczną niż sód.

~ Sód występuje w przyrodzie zarówno w stanie wolnym, jak i w związkach chemicznych. Oblicz stężenie procentowe roztworu wodorotlenku potasu powstałego w wyniku rozpuszczenia 2 g tlenku potasu w 98 g wody.