/.atem poinformowanie rM Należy we wstępnej rozmowie wy.
rakter/e oraz intencjac . • J* jakichkolwiek konsekwencji dla ba. eliminować poczucie zagrożenia luD ja*
danego z powodu podan>jh f^t pr/cprowadzani;i badań ma
Trzeba generalnie r» uzvskanych materiałów. Zasadą jest przy.
ogromne znaczenie cl . * ^ sposobu rozumowania do poziomu rc-
stosowanie języka. P°J^. sformulowań. które mogłyby respondenta
spondenta. jak równie/. jesl, że badania środowiskowe,
irytować lub obrażać. . być anonimowe,
z niewielkimi wyjątkami, po".»n> •>.
8.3.3. Uporządkowanie materiałów badawczych
W przypadku prowadzenia badań na licznej próbie, obejmujących wicie zagadnień ogólnych i szczegółowych oraz prowadzonych wieloma technikami badawczymi stajemy przed koniecznością uporządkowania materiałów badawczych. Uporządkowanie może być przeprowadzone według następujących zasad: zakresu zagadnienia (zagadnienia ogólne lub szczegółowe). grupy społecznej lub rodzaju zjawiska, przy zależności społecznej (uczniowie, rodzice, grupy rówieśnicze, odległość do szkoły a spraw-ność nauki itp.). Nie zawsze istnieje możliwość przeprowadzenia tak precyzyjnych podziałów, a w szczególności dokonania ich w sposób rozłączny. Jeśli takiej możliwości nie ma. wówczas należy doprowadzić przynajmniej do logicznego uporządkowania zagadnień i faktów oraz ich umiejscowienia w poszczególnych typach materiałów. Np. opinie o czasie wolnym można znaleźć w ankietach, w zapisach obserwacyjnych czy wreszcie w materiałach uzyskanych z dokumentów.
W tym etapie bardzo pomocna może się okazać znajomość zasad klasyfikacji. Otóż materiały badawcze stanowią pewną kategorię faktów /. rzeczywistości pozajęzykowej. Stanowią zbiór cech przysługujących przedmiotom. Ten zbiór cech można uporządkować logicznie w sposób przejrzysty i sposobny do analizy.
\V drugim etapie przygotowania materiałów staje przed n-noić klasyfikacji odpowiedzi według określonego klucza Tt.n ‘ °n,CC2* n^wany został kodyfikacją. Podlegają mu wszelkie techniki baeLwe^ posługujące się zapisem, a w.ęc: wszelkie kwestionariusze, skale arkusze obsenvacji, wywiady meskategoryzowane itp. Celem tego zabiegu icu przyporządkowanie odpowiednim kategoriom pojęciowym wszystkich możliwych wypowiedz, kwestionariusza czy obserwowanych sytuacji Jest l0 procedura wielce skomplikowana i różnorodna dla poszczególnych tech nik badawczych. Posiada wszakże jeden wymieniony już wyżej cel Dli ilustracji zasady prowadzenia kodyfikacji omówimy w tvm micJscu kodv fikację wywiadu środowiskowego częściowo skategoryzowanego Wyste" pują w nim 2 rodzaje pytań: pytania otwarte i pytania skategoryzuj nc. Te ostatnie posiadają właściwie swój klucz do symbolizacji ponieważ zawierają wszystkie kategorie odpowiedzi. Istnieje zatem konieczność przeprowadzenia podobnej operacji z pytaniami otwartymi. Aby można bvło tego dokonać, należy zapoznać się z możliwie największą ilością odpowiedzi na poszczególne pytania i stworzyć ogólne kategorie pojęciowo w których pomieszczą się wszelkie możliwe odpowiedzi na określone pvta nie. Np- pytanie, które brzmi: Jaki wpływ zdaniem Pana(i) mają na svna koledzy, z którymi utrzymuje stałe kontakty?”, może inspirować do różnych odpowiedzi. Również forma i język tych odpowiedzi będą bardzo różnorodne. Zadaniem naszym jest stworzenie uniwersalnej skali kategorii odpowiedzi, która pomieści każdą postać odpowiedzi respondenta. Tu można określić, ze odpowiedzi grupować się będą w trzy główne kategorie: wpływ dodatni i pożądany, wpływ ujemny i niepożądany, brak wpływu lub świadomości jego istnienia. Z kolei dla większej precyzji dwa pierwsze typy odpowiedzi rozbijamy na grupy, w który ch staramy się uchwycić charakter złego wpływu, typ grupy rówieśniczej, w której chłopiec prze-u) inne interesujące nas wskaźniki. A więc w pierwszym etapie powiedzi punkt a możemy określić „przestał się uczyć”, punkt b - „stał
nalićr\vrM"N ' n'c8r/eczny’\ punkt c - „zaczął się źle prowadzić (pić.
1 ' następnym rozdziale przedstawiam schemat klucza, w który m ram SI? wyjaśnić zasady jego budowy i użycia.