PICT6487

1100

o

o 500

JC

■o

S 60C

" 70(

o

U)

100

90

£ 400 $

300

200

100

0

Wysokość wkładów

Wykres. 4. Wysokość wkładów w banku a wysokość odsetek

80i

Zmienna niezależna tj. wysokość wkładów pieniężnych w banku, została rozmieszczona na osi poziomej ,.x*\ Zmienna zależna „y'\ tj. wysokość odsetek na osi pionowej.

Linia regresji nic zawsze przechodzi przez środek układu współrzędnych, itdyż nie zawsze y x. Jeżeli linia regresji przecina oś „y'\ to do równania regresji należy wprowadzić jeszcze stałą, która określona jest w równaniu literą ..a Nazwana jest ona punktem przecięcia z osią „y”. Jeżeli wynosi ona np. 2, to prosta przecina oś „y" w punkcie 2.

W badaniach naukowych, funkcja liniowa, dobrze naświetla większość związków. Jeżeli np. równanie, y 950 -ł 100x, wyraża związek pomiędzy stażem pracy nauczycieli a wynagrodzeniem, wówczas „a" odpowiada wynagro-zemu nowo zatmdnionego nauczyciela niemająccgo jeszcze stażu pracy, "J ^{0/nacza wzrosl} wynagrodzenia o 100 zł za każdy rok pracy na-

- ^C ° ^a‘ °^r/ystaJ^;'^{c z lc}J reguły predykcyjnei. możemy powiedzieć, że osoba

b) Związki korelacyjne

Związek korelacyjny jesi metodą pozwalającąolcrtfla Innym zjawiskiem a czynnikami wpływającym, na <fa«    ^ba'

_Korclacvjnvni mówimy wówczas, ₂<1> konkretnej „ ,_ru-' " ⁰ '"^ia'ku lewej Odpowiada przeciętna wartość zmiennej zależne/"’''""'' ^nl»«'

_ie wraz ze zmianą zmienną niezalełnej „V. _zmjcn,_a    Oznacza to,

bieństwi

je siv’ ^t>*—    .    .    . ~    \

a szereg wartosm drugiej cechy.

/wiązek korelacyjny jest typowy dla zjawisk społecznych i łW jedynie przy badaniu dużych zbiorowość, , tylko _z pewnym £££? bieństwem. Poszczególne pojedyncze przepadki mogą tc*o

*=. poszezególnym wartościom

³ _____w, si firto^ci drumci ccchv.    '    * ^aaa we jedna

bieństwa drugiej zmiennej, tj. zmiennej zależną „_v" Związek ^pf'^xdoi>°do-

ko we i znicKS/.iaicającc osiągnięty wynik. Kozpatr/.mv to na dwóch prz%‘kłXk-Przykład l Badając np. wpływ pracowitości ucznia na    w naua

można nic zaobserwować żadnego związku pomiędzy pracowitością ucznia wy’ rażoną czasem pracy a jego ocenami, ponieważ oceny szkolne ucznia zależą nic tylko od czasu pracy, ale także od wielu innych cech, takich chociażby jak jego zdolności, stan zdrowia, umiejętność koncentracji, warunki bytowe, zainteresowanie przedmiotem, itp. Zatem, na oceny ucznia w szkole ma wpływ wiele różnych czynników, trudnych niekiedy do uwzględnienia w badaniach Dlatego tez uczeń poświęcający niewiele czasu na naukę może. z tytułu działania innych czynników, osiągać wysokie oceny w nauce, zaś uczeń bardziej pracowity \ poświęcający dużo czasu na przygotowanie się do lekcji, osiągnie gorsze czy słabsze oceny ni/ uczeń pierwszy.

Przykład II Badając zależność pomiędzy wzrostem dziecka a jego wagą. możemy nic potwierdzić przypadku dodatniej korelacji między wzrostem a wagą. Niekiedy bowiem spotykamy osoby tęgie o dużej wadze, lecz jednocześnie niewysokie, jak i osoby szczupłe, wysokie i mało ważące. Jeżeli jednak zbadamy dużą zbiorowość i uzy skane wyniki uporządkujemy według jednej z badanych cech. wówczas z łatwością stwierdzimy, że wzrost jednej cechy pociąga za sobą wzrost drugiej. Wpływające na badane zjawiska czynniki uboczne wzajemnie znoszą się tylko w badaniach masowych, pozwalając na ustalenie związków między nimi. W podanych przykładach na ustaleniu związków pomiędzy pracowitością ucznia a wynikami w nauce oraz wzrosłem dzieci a ich wagą. Uogólniając można stwierdzić, że jeżeli konkretnej wartości zmiennej niezależnej może być przyporządkowana średnia wartość zmiennej zależnej „y . wówczas mamy do czynienia ze związkiem korelacyjnym

Niektóre związki, będące przedmiotem analizy dotyczą cccii ilosciowycn. Można je ująć za pomocą liczb. Inne. bardziej złożone i mniej wymienię odnową się do cech jakościowych. Każdy rodzaj związków mierzy się inaczej, odniesieniu do cccii ilościowych możemy mowie o korelacji dodatniej i ujemnej.