polski ubior
0

ZA

PIERWSZYCH PIASTÓW do XIII wieku

Historia ubioru nie stanowi zjawiska izolowanego, które pozosta-wałoby niezależne od innych dziedzin twórczej działalności człowieka. Przeciwnie jest ona ściśle związana z tak pozornie odległymi sprawami, jak struktura polityczno-społeczna państwa czy jego rozwój gospodarczy. Już w okresie wczesnego średniowiecza istniała ścisła współzależność między kształtowaniem się ubiorów a politycznymi i gospodarczymi wpływami zewnętrznymi, wyrażającymi się w powiązaniach z państwami sąsiadującymi z Polską. Przypuszczać należy, że na wczesnośredniowieczny ubiór polski znaczny wpływ wywierała również i tradycja przekazywana przez ludność słowiańską, zamieszkującą terytoria późniejszego państwa. Ze względu jednak na zbyt skąpe o niej informacje źródłowe należało z konieczności wyprowadzić rozważania o ubiorze od pierwszych Piastów. Wpływ na ubiór wywierało także położenie geograficzne i związany z nim klimat. Zachodzące zmiany klimatyczne pociągały za sobą konieczność pojawiania się nowych, bardziej dostosowanych do warunków atmosferycznych form odzieży. Innymi czynnikami rzutującymi na kształtowanie się ubioru były dominujące typy zajęć (np. w Polsce: rolnictwo i hodowla, produkcja rzemieślnicza, górnictwo i rzemiosło wojskowe) oraz zamożność społeczeństwa i jego zróżnicowanie majątkowe, wpływające na sposób ubierania się różnych grup społecznych, jak również utrwalania się icli statusów socjalnych. Wszystkie te czynniki w dużym stopniu decydowały o różnorodności form ubiorów. Jednak owa różnorodność odzieży, podobnie jak w całej ówczesnej Europie, oscylowała przeważnie wokół modelu reprezentatywnego, wprowadzonego i przyjętego przez dwór królewski czy książęcy i jego najbliższe otoczenie, a naśladowanego następnie w zmienionych nieco wariantach przez uboższe, niższe warstwy feudalnego społeczeństwa polskiego. Naśladownictwo to było szczególnie widoczne w ubiorach odświętnych.

W okresie panowania dynastii Piastów Polska utrzymywała ożywione kontakty polityczne z wieloma państwami. Wyrażały się one między innymi w licznie zawieranych małżeństwach politycznych. Najczęstsze były małżeństwa władców polskich z księżniczkami niemieckimi, mające na celu łagodzenie napięć politycznych między dwoma

10