przepis20002

piegus©

Wykład 8

Biorąc pod uwagę przepływ zanieczyszczeń w obszarze Europy Środkowej, Polska więcej ich importuje, niż oddaje sąsiadom. Największym dawcą gazów są Niemcy, a my najwięcej oddajemy Ukrainie.

Województwo łódzkie jest jednym z najbardziej uprzemysłowionych regionów Polski, co za tym idzie, jest województwem o ponad przeciętnej emisji punktowej zanieczyszczeń. Zajmujemy 2. miejsce w Polsce w emisji dwutlenku węgla i azotu, 3 miejsce jeśli chodzi o dwutlenek siarki, a pył-miejsce 5.

Jesteśmy drugim co do wielkości producentem elektrycznym w Polsce. Jest to przyczyna dominującej roli w emisji punktowej. W 2009 roku udział w emisji energetycznej całkowitej emisji punktowej głównych zanieczyszczeń i pyłów wynosił 93,3%. Ogółem wyemitowano blisko 145 000 Mg głównych zanieczyszczeń bez dwutlenku węgla. Na naszym terenie i nie tylko głównym emitorem zanieczyszczeń jest elektrownia Bełchatów, która emituje 2/3 wszystkich zanieczyszczeń województwa. Na 2. miejscu jest zespół elektrociepłowni Dalkia (prawie 10% zanieczyszczeń).

Europejska Agencja Środowiska przedstawiła raport pod tytułem „Badanie kosztów zanieczyszczenia powietrza spowodowanego przez zakłady przemysłowe w Europie": szkodliwe działanie 10 000 obiektów kosztowało od 101 do 168 miliardów euro, z tego 191 zakładów jest odpowiedzialna za połowę szkód. Okazało się, że największe koszty szkód wywołują Niemcy, dalej Polska, Wielka Brytania, Francja i Włochy. Wśród tych 191 zakładów w całej Europie 1. miejsce zajmuje elektrownia Bełchatów, skutki kosztują 1,5-2 miliarda euro. Na 10. miejscu elektrownia Turów, na 13. elektrownia Kozienice, na tej liście jest też PKN Orlen w Płocku, na dalszych pozycjach producent stali w Dąbrowie Górniczej z Krakowa, zakłady azotowe Puław i Tarnowa, zakłady chemiczne w Janikowie. W 2010 roku prawie 145 000 Mg¹ zanieczyszczeń bez dwutlenku węgla i pyłów 7600 Mg.

Klasy stanu zanieczyszczenia powietrza według kryteriów Unii Europejskiej aglomeracji łódzkiej, klasa:

1.    dwutlenek siarki i azotu i pyłu zawieszonego; dla dwutlenku węgla

2.    benzen

3.    ołów

Zmniejszyła się całkowita emisja dwutlenku siarki z 90 000 na 80 000, ale wzrosła dwutlenku azotu z 77 000 na 82 000 i tlenku węgla, a także i nieznacznie pyłu zawieszonego, (wartości w Mg)

W województwie łódzkim istotnym czynnikiem jest również emisja komunikacyjna.

Występują 2 pory wzrostu stężeń gazów:

•    między 6:00 a 8:00 rano

•    po zachodzie Słońca

Emisja liniowa ze środków transportu ma istotny wpływ na jakość powietrza i choć od emisji punktowej dzieli je rząd wielkości, jest ona szczególnie istotna ze względu na niskie źródło emisji, co sprawia, że jest wysokie stężenie substancji szkodliwych w strefie przebywania ludzi.

W ogólnej ilości wyemitowanych zanieczyszczeń wyraźnie zaznacza się przewaga tlenków węgla. W ostatnich latach wzrosła liczba zarejestrowanych samochodów osobowych o ponad 1/3, samochodów ciężarowych o ponad %, natomiast spadła liczba autobusów o blisko 6%.

W naszym województwie znacznia nabrał transport lotniczy. Jeden lot przez Atlantyk pochłania 60 000 litrów paliwa, to jest więcej niż przeciętny kierowca zużywa w ciągu 50 lat. Co roku samoloty pasażerskie wyrzucają do atmosfery 140 ton dwutlenku węgla i 750 kg dwutlenku azotu. Związki te niszczą warstwę ozonową, natomiast smugi kondensacyjne, które są pozostawiane na niebie, sprzyjają powstawaniu chmur, a te odbijają energię cieplną, która pochodzi z Ziemi i zatrzymują ją w atmosferze. Zanieczyszczenia, które dostają się do atmosfery na wysokości 10 km, czyli na której latają odrzutowce, pozostają w powietrzu 100 razy dłużej, niż emitowane przy powierzchni Ziemi. Samoloty pasażeiskie wytwarzają zanieczyszczenia, które są 4 razy większe niż kominy stojące na Ziemi wypuszczające do atmosfery zanieczyszczenia.

Emisja powierzchniowa pochodząca z niskich emitorów odprowadzających produkty spalania domowych palenisk i lokalnych kotłowni węglowych ma w sezonie grzewczym największy negatywny wpływ na stan powietrza w miastach. Stara zabudowa centrum Łodzi ma charakter zwarty, często z podwórkami i studniami, co utrudnia rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń i prowadzi do ich kumulowania na niewielkiej przestrzeni o dużej gęstości zaludnienia.

Wyróżniamy pyły o rozdrobnieniu:

•    makroskopowym, które mają ziarna o wielkości od lOOOpm do lpm

•    koloidalnym, które ziarna mają od lpm do 0,001pm

W zależności od źródła pochodzenia pyły dzieli się na:

•    pyły dyspanseryjne, które powstają wskutek mechanicznego rozdrobnienia cząstek stałych, np. pył węglowy

•    pyły kondensacyjne powstałe w skutek skraplania się i zespalania par różnych substancji chemicznych, np. sadza

O stopniu szkodliwości pyłu decyduje przede wszystkim ich stężenie, skład chemiczny i mineralogiczny. Z mineralogicznych najbardziej niebezpieczny jest kwarc, a z chemicznych związki arsenu, ołowiu, cynku, manganu, kadmu, miedzi i rtęci. Pył o średnicy większej niż 1000 pm określony jest jako opad pyłu, gdyż w odróżnieniu od pyłu zawieszonego, opada on szybko na podłoże przy małych prędkościach wiatru.

Skutki zdrowotne zanieczyszczenia pyłowego w ekspozycji krótkoterminowej, to:

•    choroby dróg oddechowych o choroby układu krążenia

Powoduje to wzrost spożycia leków, wzrost liczby osób hospitalizowanych i w końcu wzrost umieralności.

Ekspozycja długoterminowa powoduje: o zmiany w układzie krążenia

•    wzrost częstości chorób układu nerwowego

•    spadek oczekiwanej długości życia

Na powietrze mają wpływ odpady przemysłowe, komunalne. Szczególną rolę mają odpady pochodzenia medycznego. W przypadku ich niewłaściwego gromadzenia, usuwania i unieszkodliwiania do powietrza mogą dostać się substancje stanowiące zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, dla środowiska.

Odpady te zaliczane są do odpadów niebezpiecznych, ponieważ:

•    mogą to być odpady grożące zakażeniom ze względu na kontakt z pacjentami lub ich wydzielinami, owe wszystkie czynniki patogenne mogą się uwolnić

•    mogą być to odpady szczególnie szkodliwe dla środowiska, takie jak przeterminowane leki, zużyte rozpuszczalniki i odczynniki chemiczne, odpady srebronośne, zużyte baterie i świetlówki

« odpady poprocesowe ze względu na obecność metali ciężkich

Page 44 of 52

1

M = mega - przyp. redakcji