piegus©
aklimatyzacja do warunków biometerologicznych, np. przy wzroście temperatury i wilgotności wzrasta liczba gruczołów potowych i się pocimy; wzrost promieniowania UV zwiększa zawartość melaniny w skórze; dostosowaniem do dużych wysokości jest zwiększenie liczby erytrocytów, co poprawia dostawy tlenu do komórek, ale zwiększa się lepkość krwi, co podwyższa opór w układzie krążenia i stwarza konieczność intensywniejszej pracy serca. Innym przykładem jest zmiana częstości oddychania wraz z wysiłkiem fizycznym albo pod wpływem emocji. Zmiany adiustacyjne mogą prowadzić do zmian o charakterze adaptabilnym, przykładem są obserwacje rozwoju dzieci mieszkających w rejonach wysokogórskich. Otóż jeżeli potem przeniosą się do miasta, to wtedy zmiana pojemności życiowej płuc powstałej w okresie dzieciństwa pozostanie.
Page3of 52
Wykład 2
Zdrowie - pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie tylko brak samej choroby czy niedołęstwa. Definicja określa stan idealny, sytuację, z którą bardzo rzadko mamy do czynienia w rzeczywistości. Stan zdrowia ocenia się za pmocą mierników pozytywnych, a więc prawidłowego rozwoju i sprawnego działania organizmu oraz na podstawie mierników negatywnych, czyli występowania chorób.WHO wymierna 12 czynników warunkujących zdrowie jako nie tylko brak chorób,ale pełnię dobrego samopoczucia psychofizycznego. Są to:
1. Sprawność reprodukcjyjna populacji
2. Zaopatrzenie w żywność i sposób żywienia
3. Warunki mieszkaniowe
4. Zaopatrzenie w odzież i sposób ubierania się
5. Sposób wykształcenia, w tym oświata sanitarna
6. Stan i sosób zatrudnienia ludności, w tym bezrobocie
7. Warunki pracy
8. Dostęp do środków komunikacji i łączności oraz korzystanie z niej
9. Wydział czasu wolnego od pracy oraz możliwość wypoczynku i rekreacji
10. Konsumpcja dóbr i możliwość oszczędzania
11. Opieka i zabezpieczenie społeczne
12. Prawa i swobody obywatelskie
Stan naszego fizycznego i psychicznego samopoczucia zależy istotnie od środowiska, zaś współczesny rozwój cywilizacji pociąga za sobą nieuchronne jego przekształcenia i niszczenie wielu elementów biosfery. Postępująca degradacja środowiska naturalnego, zmiany w sytuacji zdrowotnej przyczyniły się do rozwoju takich pojęć jak zdrowie środowiskowe czy medycyna środowiskowa. Według powrzechnie przyjętej definicji WHO zdrowie środowiskowe obejmuje te aspekty zdrowia, które zależą od chemicznych, fizycznych, biologicznych i społecznych czynników środowiska.
Obszar działań medycznych w dziedzinie zdrowia środowiskowego określany jest terminem medycyny środowiskowej zwanej też ekologią kliniczną. Jej zadaniami są:
1. jakościowa i ilościowa ocena uszkadzającego potencjału czynników środowiskowych
2. określenie dopuszczalnych ekspozycji środowiskowych
3. ustalenie zależności pomiędzy rodzajem oddziaływań środowiskowych a charakterem uszkodzeń
4. określenie nowopowstających chorób związanych z wpływem środowiska
5. ustalenie zaleceń, środków i metod zapobiegających ujemnym wpływom środowiska
6. prowadzenie badań i dydaktyki, a także banków informacji z dziedziny zagrożeń środowiskowych dla zdrowia człowieka
7. współudział w ustalaniu polityki prozdrowotnej, zwłaszcza w odniesieniu do grup o zwiększonym ryzyku zachorowań
Uwarunkowania, czyli inaczej determinanty zdrowia dzieli się na wrodzone i nabyte. Niektóre wrodzone cechy zawarte w genotypie związane są z ewolucyjną selekcją w poprzednich pokoleniach, które poddane były wpływom środowiskowym. Przykładem może być odpornościowe zróżnicowanie ras i grup etnicznych ludzi w stosunku do malarii, odry, albo odmienność aklimatyzacji do niskich i wysokich temperatur lub do niedotlenienia wysokogórskiego. Wiele nabytych uwarunkowań zdrowia
Page 4 of 52