Rządy Bolesława Krzywoustego Polska Piastów Historia Polski20

PofsHa Piastóii’

Rządy Bolesława Krzywoustego

pozostaje pytonie: </y Bolesław iii Krzywousty zdawał sobtc sprawę ze skali OpOlW. jaki incjpą napotkać zapisy jego testamentu w przyszłości? Być inci« z jego punktu widzenia idea zapnzund/enu porządku w państwie była tok uczytna i pcer/cb-na. te nic spodziewał się. aby ktokolwiek mógł być jej przeciwny. Możliwe K2. te książę tak dalece ufał we własne »ly, że możnowtndeów zwyczajnie zlekceważył. Uchwalenie statutu odbyło stę prawdopodobnie precz aklamacji;, czyli jed-nowennie, natychmiast też da Rzymu wyruszyło poselstwo książęce. ittijttc /dobyć zatwierdzenie postinowieó Matulu pracz Stolicy Apostolską OłŁUCCżnie Mann sukcesyjny zoual /ifr/yia;Ality przez polek ich biskupów i najwyższych urzędników państwowych. Zatwierdziły go także dwie nujw niniejsze postacie średniowiecznej Furopy cesarz niemłodo i papież Jak się imało wkrótce okazać, nawet ich powjąsi nic była w Stanie zabezpieczyć loumcntu...

TEORIA I PRAKTYKA

Zasady testamentowe nic miały przetrwać długo Kiedy zjbniklo księcia, n pryneypot objął Władysław II Wygruiwcc. s/ybko się okazało, że nikt we ma zanimni respektować ustalonego porządku. Primeps prawdopodobnie od począł-ku zamyślał pójść taka drogą, jaka kilkadziesiąt bi wcześniej wybrał tego ojciec. Bolesław III Krzywousty nic uszamiwal wówczas ani posła-liowień Władysława I Ikmuru atu iikłailów. ktćirc zawierał ze swoim bratem Zbigniewem Władysławowi II Wygnańcowi po śmierci ojca me uśmiechało się oddanie części władzy w ręce jednego z braci, wołał podzielić się nią z własnym potomstwem <w tym czasie mini już dwóch synów), Jumor/y więc mieli być pozbawieni władzy i usunięci z kraju, a być może nawet zlikwidowani Późtuejsi kronikarze przypisywali niecne plany Władysława II Wygnańca chorej ambicji jego żony. niemieckiej księżna;/-

W ładysław II Wygnaniec według J. Ma lejki ^

ki Agnieszki Historię zwykle jednak piszą zwycięzcy. Druga strona konfliktu wenie noc była lepsza. Mieszko III Stary i Bolesław IV Kędzierzawy byli gotowi so-Uiuine wystąpić przeciwko seniorowi, byłe tylko uchronię się przed jego atakiem i poszerzyć swoje wkuiztwa. Skąd brata się wrogość pomiędzy princcpscm a jego braćmi? Być może powodem było to. że W ładysław II Wygnance .oko jedyny spośród synów IłcdcsUwa III Krzywoustego me byl dacckicm Salomei, lecz pierwszej zony księcu. księżniczki kijowskiej Zbystawy Możliwe te/, że za całą intrygą sfctly możne rody. pragnące nic do-ixocx do umocnienia w ładzy ccotrakney Wkrótce miało się ukazać, ze Władysławowi II Wygrane owi brakuje talentów i doświadczeń wielkiego ojca /. jednej Miony nie ptilulil wyrobić sobie dobrych kontaktów z polskim możnowładztwem i rycerstwem, dlatego nic mogl lie/yc mi ich poparcie. z drugiej zaś. jego ląjrawtncttttjaŁo prin-eepsa nic były tok duże. by w ry w ali/arti z braćmi imćgl się oprzeć wyłącznie lin literze prawa Ho śmierci o»ea Władysław II Wygnaniec prze-

iwosł się do Krakowa i siaraI się kontynuował

politykę państwową uk. jakby był całkowitym wkuicą Helski lYiztKUli książęta wraz z matką wdową po Bukdiwic III Salomeą, od początku starali ssę podkteśdić jednak swoja niezależność i osłabić wlod/ę princcpsn. Okoliczności pierwszych mcsrusck mc są dznitij do końca znane. wiadomo jednak. ze już w 1142 r. doszło tk< pierwszych tarć zbrojnych Dwa lata późnej okazją sio wojny domowej stula się śmierć księżnej Salomei | konll&t o jej dotychczasowe po-sutflości. W obydwa wypadkach Władysław II Wygnaniec zwyciężył dzięki pomocy sprzymierzonych / n»n Rusinów, rutcmiasi pokonam juniorzy stinęb na krawęslzi zagłady. Władysław II Wygnaniec przyłączył do dzielnicy senioralncj ziemie Salomn ■ szykował się do ueftMCCtaiCgo ztcsinoezc-raa kraju, byl lo jednak jego ostatni sukces. Rok później przeciwko pomysłowi pozhiwtcna młodszych braci ich dzielnie wystąpił najważniejszy z dmytlic/o-sowych popleczników Władysława II Wygnańca jego zamożny piloiyn. woje-woda wrocławski Piotr Wlmtowic. ZAra-iii możnowbdey .śląskiego spotkała się z gwałtowną reakcją seniora Na jego nv-k3/ zdrajca zostałoślepiony i pozbawiony języka, skunliskowano leż cały jego majątek. Wieść o tym razes/łn się po całym kraju lotem błyskawicy i swiatcc-znic pod-

Ą Rycerstwo polskie Bolesława III Krzywoustego według B. Geniharzcwskiego.

kęsiki pozycję Władysława II Wygiunca wsrod rycerstwa i popierającego go do lej poty duchu-wieństwa. Dwa uu później senior rodu musu! sam uciekać r kraju. Utraconego stanowiska nigdy me odzyskał, dlatego potomni mdiii mu przydomek „Wygnaniec", poi którym przeszedł do historii Tymczasem kolejnym prineepsem ai-•ral Holcdow IV Kędzierzawy, drugi s» da stir-szcńilwa wśród synów Krzywoustego Jednak nowy princeps z prób zjednoczona patowa

0 WAŻNE I CIEKAWE

Necale 100 lał po Smteto Bolesława III Krzywoustego kronikarz Wincenty Kadłubek w len sposób przedstawił ctolczności naptsama statutu aJtccsypego: (Bolesław Krzywousty) gdy poczuł, że los żąda już od niego smwteinef powinność/, poleca spisać dokumenty testamentowe. Przekazuje w nich w spadku czterem synom i to. co osiągnięte zasługami przodków, i następstwo w królestwie, wyznaczając stale granice czterech dziebuc w ten sposób, ze w ręku najstarszego mięto pozostać i księstwo dzielnicy krakowskiej, i władza zwierzchno. A jeśliby spotkało go to, co ludzkie [gdyby umarł]. zawsze starszeństwo i wzgląd pierworództwa mety rozstrzygnąć spór o następstwo Przypominają mu piątego syna. lo jest Kazimierza, który byt jeszcze małym dzieckiem, dlaczego nie zap-sa/mu żadnej cząstki testamentowej. A on imnato odrzekł: .Owszem, od dawna pamiętałam i zapisałem