Budowa układu bodżcotwórczo - przewodzącego serca
Lew ii aadnoga pęv#ka Hi«
Wi;|/ka pr/cilni.s lcwc| iHtuofi pceika Him
Wij/ka tylna lewej • nlnojp pęe/V.« Hem
Węzeł zatokowy (zatoko-przedsionkowy) - nodus sinuatria/is. Znajduje się w prawym przedsionku, przy ujściu żyły próżnej górnej i jest fizjologicznym rozrusznikiem sercu Częstość wyzwalanych przez niego pobudzeń wynosi prawidłowo 60 do 100/min.
Węzeł przedsionkowo-komorowy - nodus a ino venrncu/ans Leży w prawym przedsionku przy przegrodzie międzyprzedsionkowej, nad zastawką trójdzielną. Automatyzm własny komórek w ok. tego węzła wynosi 40 do 60.min.
Pęczek przedsionkowo-komorowy (pęczek Hisa) - fasciculus atriovcniricul.il is. Wychodzi z węzła przedsionkowo-komorowego, przebiega wzdłuż przegrody międzykomorowej, dzieląc się na dwie odnogi (lewą i prawą) na granicy części błoniastej i mięśniowej przegrody.
Odnoga prawa pęczka Hisa biegnie po przegrodzie międzykomor. do mięśnia komory prawej. Odnoga lewa pęczka Hisa dzieli się na trzy wiązki: przednią, tylną i środkową, które docierają do mięśnia komory lewej. W praktyce często przyjmuje się uproszczony podział na dwie wiązki: przednią i tylną.
Włókna Purkinjego - są najbardziej dystalnym odcinkiem układu przewodzącego serca. To drobne włókna, które stykają się z komórkami mięśnia sercowego
Mechanizmy zaburzenia rytmu
Pobudzenia i rytmy zastępcze, czyli bierne To pobudzenia lub rytmy powstające w ośrodkach pozazatokowych ukl. bodźcotwórczo-przewodzącego serca. Zdolność tych ośrodków do wytwarzania bodźców ujawnia się, gdy częstość pobudzeń powstających w węźle zatokowym zmniejsza się lub, gdy zablokowane zostanie ich przewodzenie do komór (blok zatokowo-przedsionkowy lub przedsionkowo-komorowy). Częstość rytmu zastępczego jest zawsze mniejsza niż prawidłowa częstość rytmu zatokowego i zależy od położenia zastępczego ośrodka ektopowego Fizjologiczna częstość rytmu z okolicy węzła przedsionkowo-komorowego wynosi 40-60/min, a z ośrodków komarowych 30-40/min. W zapisie EKG pierwszy zespół QRS rytmu zastępczego pojawia się później niż oczekiwane pobudzenie rytmu zatokowego.
Wzmożony automatyzm ośrodka ektopowego. Przyśpieszone powyżej częstości rytmu zatokowego wyzwalanie pobudzeń w niższych ośrodkach ukł. przewodzącego lub w komórkach roboczych serca prowadzi do powstania czynnego rytmu poza za tokowego Wzmożenie automatyzmu może być związane ze zmniejszeniem potencjału spoczynkowego (przesunięcie w kierunku wartości potencjału progowego), zwiększeniem szybkości spoczynkowej depolaryzacji lub obniżeniem wartości potencjału progowego w komórkach ośrodka ektopowego.
Wzmożony automatyzm związany jest z obecnością wczesnych i późnych potencjałów następczych. Wczesne potencjały następcze występują w fazie rcpolaryzacji (pod koniec 3 fazy), a potencjały późne po zakończeniu rcpolaryzacji (faza 4). W przypadku, kiedy ich amplituda przekroczy wartość potencjału progowego, mogą wyzwolić pojedynczą cktrasyslolę lub częstoskurcz.
Zjawisko reentry, czyli krążenie impulsów po obwodach zamkniętych. Do wystąpienia tego zjawiska konieczne jest współistnienie dwóch patologii: zwolnienia przewodzenia (rys I poniżej) oznaczony literą (a) oraz wystąpienie bloku jednokierunkowego (litera b). Fala pobudzenia
21