scan0148

234

Anatoksyny stosuje się w zapobieganiu chorobom zakaźnym, wywoływanym działaniem jadów bakteryjnych (egzotoksyn). W powszechnym użyciu są anatoksyny błonniczc i tężcowe, stosowane jako pojedyncze szczepionki lub wchodzące w skład szczepionek skojarzonych. Znane są anatoksyny botulino-we (jad kiełbasiany) oraz anatoksyna gronkowcowa.

Produkcja anatoksyn składa się z następujących etapów:

-    hodowli toksynotwórczych szczepów bakteryjnych,

-    odtoksycznienia przez działanie formaldehydu w temp. 37-39°C,

-    zatężenia i oczyszczenia anatoksyny; stosowane są analogiczne metody separacji jak w technologii wytwarzania oczyszczonych preparatów enzymatycznych.

18.4.5. Szczepitoinid rybosomalne

W roku 1965 odkryto immunologiczny efekt rybosomów bakteryjnych. Główne zalety szczepionek rybosomalnych to:

-    brak toksyczności,

-    bardziej wyrazista immunogenność,

-    możliwość uodpomień przeciwko większemu spektrum chorób.

Metody produkcji są zbliżone jak dla innych preparatów wewnątrzkomórkowych i obejmują:

-    hodowlę odpowiednich drobnoustrojów,

-    dezintegrację komórek,

-    wytrącanie substancji balastowych,

-    wytrącanie frakcji rybosomalnej,

-    oczyszczanie preparatu.

13,5, Surowice odpornościowe i imimmoglobolmy

Do zapobiegania i leczenia chorób wywołanych działaniem toksyn bakte-ryjnych lub wirusów stosowane są odpornościowe surowice zwierząt (najczęściej koni, rzadziej bydła lub baranów), uodpornionych przeciwko określonej toksynie lub wirusowi.

Metoda polega na wyhodowaniu odpowiednich bakterii chorobotwórczych lub wyprodukowaniu anatoksyn w celu zaszczepienia zwierząt hodowlanych. Surowice pobrane od zwierząt po długotrwałym cyklu uodporniania są następnie oczyszczane i zagęszczane. Immunoglobuliny można izolować z surowicy odpornościowej nieswoistymi metodami, wykorzystując własności fizykochemiczne poszczególnych białek surowicy lub swoistymi metodami opartymi na zdolnościach wiązania przeciwciał z antygenem.

Metody nieswoiste wydzielania białek immunoglobulinowych to:

-    frakcjonowanie białek przez precypitacje roztworami soli obojętnych,

-    prccypitacja etanolem,

-    chromatografia kolumnowa.

Metody te zostały opisane w rozdziale 9.

W niektórych przypadkach zastosowanie immunoglobulin zwierzęcych ma ograniczony zakres z uwagi na możliwe skutki uboczne związane z wprowadzaniem obcego białka do organizmu. Z tego względu stosuje się preparaty otrzymane z krwi ludzkiej.

Preparaty otrzymane z krwi ludzkiej można podzielić na dwie grupy:

-    ludzkie normalne immunoglobuliny są to preparaty przygotowane z osocza krwi dużej liczby normalnych dawców, zawierają różne przeciwciała;

-    ludzkie swoiste immunoglobuliny, które zawierają zwiększone ilości przeciwciał; surowica krwi użyta do ich otrzymywania pochodzi od rekonwalescentów lub osób świadomie uodpornionych.

osocze

osad

edpedewy

osad

gamma-

globuliny

osad

odpadowy

osad

albuminy

ETANOL DO REGENERACJI

Rys. 18.9. Otrzymywanie albuminy i gammaglobuliny z osocza krwi ludzkiej