Na podstawie zapisów na kontach syntetycznych sporządza się na koniec każdego okresu sprawozdawczego, nie rzadziej jednak niż na koniec miesiąca, zestawienie obrotów i sald, zawierające60:
1) symbole lub nazwy kont,
2) salda początkowe kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych,
3) obroty za okres sprawozdawczy,
4) obroty narastająco od początku roku obrotowego,
5) salda na koniec okresu sprawozdawczego,
6) sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych,
7) sumę obrotów za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego,
8) sumę sald na koniec okresu sprawozdawczego.
Co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych sporządza się zestawienie sald wszystkich kont analitycznych (tzw. obrotówka), a na dzień inwentaryzacji - zestawienie sald inwentaryzowanej grupy składników aktywów.
Zestawienie obrotów i sald polega na bilansowaniu łącznej sumy obrotów debetowych z łączną sumą obrotów kredytowych wszystkich kont oraz łącznej sumy sald debetowych z łączną sumą sald kredytowych. Zestawienie obrotów i sald występuje w wersji pełnej i uproszczonej.
Rysunek 2.3. Zestawienie obrotów i sald - wersja pełna
Zestawienie obrotów i sald przedsiębiorstwa ALFA na dzień 31.12.2006 r. | |||||||||
Lp. |
Nazwa konta |
Salda początkowe |
Obroty za okres sprawozdawczy |
Obroty narastająco |
Salda końcowe | ||||
Dt |
Ct |
Dt |
Ct |
Dt |
Ct |
Dt |
Ct | ||
1 | |||||||||
2 | |||||||||
3 | |||||||||
Suma |
Rysunek 2.4. Zestawienie obrotów i sald - wersja uproszczona
Zestawienie obrotów i sald przedsiębiorstwa ALFA na dzień 31.12.2006 r. | |||||
Lp. |
Nazwa konta |
Obroty narastająco |
Salda końcowe | ||
Dt |
Ct |
Dt |
Ct | ||
1 | |||||
2 | |||||
3 | |||||
Suma |
Zestawienie obrotów i sald umożliwia:
1) kontrolę arytmetycznej poprawności zapisów księgowych,
2) wykrycie ewentualnych błędów popełnionych przy ewidencji operacji, wskutek niezachowania zasady podwójnego zapisu:
• zaksięgowanie operacji tylko na jednym koncie,
• ewidencja operacji dwukrotnie po tej samej stronie konta,
• wpisanie na przeciwstawnych stronach kont różnych kwot w odniesieniu do tej samej operacji.
66 Ustawa o rachunkowości..., art. 18. ust. 1.
41