scang7

pożądanej stopy zwrotu poniesionych nakładów gospodarczych¹⁸⁸. Im niższy poziom wskaźnika, tym wyższa rentowność analizowanej działalności przedsiębiorstwa.

b) Wskaźnik rotacji zapasów

Wskaźnik rotacji zapasów =

Cykl rotacji zapasów =

koszt własny sprzedaży średni stan zapasów

liczba dni w badanym okresie wskaźnik rotacji zapasów

Cykl rotacji zapasów informuje, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy do zrealizowania określonej sprzedaży.¹⁸⁹ Cykl rotacji zapasów jest nominantą, wysoki poziom wskaźnika może świadczyć o problemach jednostki w obszarze gospodarki zapasami z punktu widzenia ponoszonych kosztów. Natomiast utrzymywanie cyklu rotacji zapasów na zbyt niskim poziomie może doprowadzić do zakłócenia cyklu produkcyjnego lub mogą pojawić się koszty utraconej sprzedaży, na skutek niedopasowania wielkości utrzymywanych zapasów w stosunku do zgłaszanego popytu. Należy jednak zwrócić uwagę na jego znaczne zróżnicowanie branżowe.

c) Wskaźnik rotacji należności

Cykl realizacji należności informuje, przez jaki okres kapitał w postaci środków pieniężnych zamrożony jest w formie należności przedsiębiorstwa. Wskaźniki rotacji należności określają charakter polityki kredytowej przedsiębiorstwa, która jest konsekwencją prowadzonej strategii zarządzania należnościami.

Wskaźnik rotacji należności =

przychody ze sprzedaży średni stan należności

Cykl realizacji należności =

liczba dni w badanym okresie wskaźnik rotacji należności

Cykl realizacji należności określa okres, w jakim następuje przeciętny spływ należności w przedsiębiorstwie. Omawiany wskaźnik, podobnie jak cykl rotacji zapasów, jest nominantą. Teoretycznie jednostka powinna dążyć do skrócenia cyklu realizacji należności, ponieważ oznacza to szybsze odzyskiwanie środków pieniężnych z tytułu sprzedaży produktów, towarów i usług. W praktyce jest to jednak często niemożliwe ze względu na działający mechanizm rynkowy, który określa warunki kredytowania odbiorców. Zaostrzenie polityki kredytowej przedsiębiorstwa może doprowadzić do obniżenia poziomu sprzedaży i w efekcie obniżenia rentowności przedsiębiorstwa, szczególnie w sektorach charakteryzujących się silną konkurencją.

Cykl realizacji należności, podobnie jak pozostałe wskaźniki aktywności, wykazuje silne zróżnicowanie branżowe. Analiza omawianego wskaźnika powinna uwzględniać jednoczesne zmiany cyklu spłaty zobowiązań oraz założenia strategii przedsiębiorstwa w zakresie kształtowania poziomu i struktury sprzedaży.

Wyznacznikiem sposobu przemieszczania produktu w ramach aktywów obrotowych jest cykl operacyjny, który może być wyrażony jako suma okresu rotacji zapasów i okresu należności z tytułu dostaw i usług.

Cykl operacyjny = cykl rotacji należności + cykl rotacji zapasów

¹⁸⁸    A. Ćwikala-Malys, W. Nowak, Zarys metodologiczny analizy finansowej, Wrodaw 2005, s. 126.

¹⁸⁹    Tamże, s. 107.

278