Schowek36

—yj Obsługa maszyn i urządzeń

4.1. Rodzaje obsługi

Obsługa to czynności związane z podtrzymywaniem !ub przywracaniem obiektowi technicznemu jego zdatności użytkowej. W zależności od celu obsługi rozróżnia się (tabl. 4.1):

•    obsługę jednokrotną i wielokrotną,

« obsługę techniczną,

•    obsługę organizacyjną.

Tablica 4.1

Procesy obsługi

Rodzaje obsługi		Proces obsługi (obsługa)	Czynności procesu (podstawowe)
Jednokrotna	techniczna	wdrożenie do użytkowania	ustawianie, przyłączanie, sprawdzanie, rozruch
		wycofywanie z eksploatacji (eksploatacja docelowa)	odłączenie, usunięcie, demontaż, przekazanie
Wielokrotna		konserwowanie (praca okresowa, obsługa techniczna)	kontrola stanu, zapewnienie współpracy elementów
		remontowanie (remont bieżący, średni, kapitalny)	demontaż, weryfikacja, odnowa
		przygotowanie do użytkowania (zasilanie, przegląd)	kontrola stanu, zasilanie, przegląd przed użyciem
	organizacyjna	transportowanie	opakowanie, ładowanie, transport, wyładowanie
		przechowywanie (magazynowanie, składowanie, postój)	odbiór i przyjęcie, ulokowanie, zabezpieczenie, wydanie

Obsługę jednokrotną wykonuje się tylko raz, np. podczas wdrożenia urządzenia do użytkowania (zwłaszcza w okresie docierania) lub wycofania go z eksploatacji. Obsługa wielokrotna to np. obsługa codzienna, remont, przechowywanie.

Obsługa techniczna ma podtrzymać lub odtworzyć stan zdatności urządzenia do wykonywania przewidywanych zadań (np. obsługa codzienna, konserwacja, remont). W węższym zakresie nie obejmuje ona remontu urządzenia.

Obsługa organizacyjna umożliwia wykorzystanie urządzenia zgodnie z jego przeznaczeniem oraz towarzyszy przechowywaniu i transportowaniu.

Obsługę najczęściej wykonuje się na wyspecjalizowanych stanowiskach. W praktyce tworzy się je według rodzaju podzespołu, który podlega obsłudze (np. warsztaty elektryczne, mechaniczne, remontujące tylko silniki spalinowe bądź urządzenia radiotechniczne).

Urządzenia mechaniczne mogą być naprawialne lub nienaprawialne. Wymagane wartości wielkości fizycznych urządzeń naprawialnych opisujących ich stan można zachować w okresie użytkowania, aż do wystąpienia uszkodzenia, między kolejnymi uszkodzeniami oraz aż do osiągnięcia przez urządzenia stanu granicznego.

Konstruując urządzenia, z góry przewiduje się okresowe odtwarzanie ich zdatności do pracy. Remontowanie polega na wykonaniu czynności przywracających urządzeniu wymagane parametry oraz pożądane cechy niemierzalne.

Urządzenia mechaniczne nienaprawialne, np. żarówki, łożyska, przeguby kuliste zawieszenia samochodów, rakiety nie podlegają naprawie ze względów ekonomicznych, konstrukcyjnych, technologicznych lub innych.

Każdemu rodzajowi maszyn i urządzeń można przyporządkować zbiór charakterystycznych rodzajów obsługi, które wynikają z przyjętych kryteriów klasyfikacyjnych. Mogą nimi być:

•    czas występowania.

•    krotność występowania,

e okresowość występowania,

•    cel obsługi,

•    stan techniczny obiektu.

Uwzględniając wymienione kryteria oraz zakres czynności technicznych i organizacyjnych, można wyróżnić następujące rodzaje obsługi:

•    codzienną (OC),

•    okresową (00), nazywaną też obsługą techniczną (OT), którą oznacza się

kolejnymi numerami, np. nr 1, nr 2,..., OT-1, OT-2, ...

« gwarancyjną (OG),

•    zabezpieczającą (konserwacyjną) (OZ),

© sezonową (OS),

•    remont bieżący (RB),

•    remont średni (RS),

© remont główny, kapitalny (RK),

•    diagnostyczną (kontrola stanu) (OD),

•    transportowanie (Tr),

•    magazynowanie (przechowywanie) (Mg).

Rodzaje obsługi technicznej można grupować w zbiory według przyjętych kryteriów klasyfikacji, co jest niezbędne podczas projektowania oraz badania systemu obsługi określonej grupy maszyn i urządzeń (rys. 4.1).

Niektóre rodzaje obsługi charakteryzują się tym, że występują w ściśle wyznaczonych okresach i mają dokładnie określony zakres czynności. Są to obsługi deterministyczne, często nazywane profilaktycznymi, obejmujące czynności piano wo-zapobiegawcze.

71

www.wsip.Gom.pl