Segregator2 Strona4

wych w tym zakresie energiach). Skoro część kolorów (kwanty o niektórych energiach*) zostanie pochłonięta, ludzkie oko będzie obserwować to, co pozostanie - czyli barwę dopełniającą, powstałą z mieszaniny barw niepochłoniętych.

Koło barw zawiera trzy barwy podstawowe: żółtą, czerwoną i niebieską. Łącząc te barwy w trzy pary, otrzymujemy barwy dopełniające (leżące w kole barw naprzeciwko trzeciej barwy, którą dopełniają):

żółta + czerwona = pomarańczowa (dopełniająca niebieską) żółta + niebieska = zielona (dopełniająca czerwoną) niebieska + czerwona = fioletowa (dopełniająca żółtą).

Jeśli więc związek pochłania promieniowanie odpowiadające np. barwie niebieskiej, obserwujemy kolor pomarańczowy (stanowiących mieszaninę barw niepochłoniętych - żółtej i czerwonej). Jeśli związek pochłania promieniowanie odpowiadające dwu barwom, np. niebieskiej i czerwonej, to obserwujemy tę barwę podstawową, która nie została pochłonięta, czyli żółtą. Bardziej skomplikowane odcienie powstają, gdy cząsteczki związku pochłaniają więcej wąskich wycinków widma światła białego.

Jaki jest mechanizm tego wybiórczego pochłaniania światła, czyli pochłaniania kwantów o określonych energiach?

Elektrony w atomach przyjmują stany opisane za pomocą funkcji nazywanych orbitalami atomowymi - potocznie mówi się, że elektrony znajdują się na orbitalach atomowych. W normalnych warunkach, gdy atom znajduje się w podstawowym stanie energetycznym, stanowi układ charakteryzujący się minimalną energią. Elektrony obsadzają wtedy orbitale kolejno według ich rosnącej energii, zgodnie z zakazem Pauliego i (zazwyczaj) regułą Hunda. Gdy atom zostanie trafiony przez kwant promieniowania, którego energia odpowiada w przybliżeniu różnicy energii między dwoma orbitalami/poziomami orbitalowymi (lub jest od niej większa), elektron obsadzający niższy orbital może pochłonąć ten kwant i dzięki uzyskanej energii przeskoczyć na wyższy poziom energetyczny. Stan ten oczywiście nie jest trwały - w stałych warunkach wzbudzony elektron powraca (w jednym lub wielu etapach) na poziom energetyczny, na którym znajdował się przed absorpcją kwantu. Nadmiar energii posiadanej przez wzbudzony elektron jest wtedy wypromie-niowany w postaci kwantu lub kwantów o energii niższej niż kwantu pochłoniętego.

Należy przypomnieć, że zgodnie z zasadą dualizmu korpuskularno-falowego promieniowanie elektromagnetyczne możemy rozpatrywać jako falę lub jako strumień cząstek (fotonów).

153