skanuj0006

166

Rys.6.11. Tokarka uniwersalna kłowa

Podczas toczenia nóż tokarski jest mocowany w imaku nożowym suportu tokarki, który przedstawiono na rys.6.12.

Rys.6.12. Suport tokarki

Suport tokarki posiada sanie dolne 14, które mogą. się przesuwać się wzdłuż prowadnic loża. Ruch tych sań jest wykorzystywany przy toczeniu wzdłużnym. Po saniach dolnych, w

kierunku prostopadłym do kierunku ruchu sań dolnych, przesuwają się sanie poprzeczne 15. Przesuw tych sań wykorzystuje się przy toczeniu poprzecznym. Na saniach poprzecznych osadzona jest obrotnica 16. Wzdłuż jej prowadnic mogą się przesuwać sanie narzędziowe 17 wraz z imakiem nożowym 18. Ruch sań narzędziowych, po odpowiednim skręceniu obrotnicy, jest wykorzystywany do toczenia stożków. Przesuwanie suportu może odbywać się ręcznie lub mechanicznie. Podczas mechanicznego przesuwania suportu napęd przekazywany jest z wrzeciona za pośrednictwem przekładni zębatych 25 oraz przekładni zębatych w skrzynce prędkości posuwów 26, a następnie wałka pociągowego 27 lub śruby pociągowej 32. Śruba pociągowa jest stosowana podczas nacinania gwintów. Nastawianie rożnych wielkości posuwów odbywa się przez przełączanie kól zębatych w skrzynce prędkości posuwów przy użyciu dźwigni 28. Obracający się wałek pociągowy napędza za pośrednictwem przekładni zębatych znajdujących się w skrzynce suportowej kółko zębate 31 lub śrubę 23. Zależy to od położenia gałki 29, która służy do załączania posuwu wzdłużnego lub poprzecznego. Przy posuwie wzdłużnym kółko zębate 31 toczy się po zębatce 22 przytwierdzonej do loża, natomiast przy posuwie poprzecznym obracająca się śruba 23 powoduje przesuwanie się nakrętki 24 i wraz z nią sań poprzecznych suportu (śruba 23 i nakrętka 24 nie są widoczne na rys. 6.12). Do ręcznego przesuwania suportu wzdłuż loża służy kółko 20 umieszczone na skrzynce suportowej 19, przytwierdzonej do sań dolnych suportu. Ręczne przesuwanie sań poprzecznych odbywa się przy użyciu korbki 21. Gałka 30 przeznaczona jest do włączania posuwu ręcznego lub mechanicznego.

Tokarki mają rożne wielkości i charakterystyki. Do ważniejszych parametrów charakteryzujących tokarki należą:

-    wznios kłów nad prowadnicami łoża,

-    największa średnica toczenia nad łożem i suportem,

-    największa długość toczenia,

-    moc silnika,

-    liczba stopni i wielkości prędkości obrotowych wrzeciona w obr/min,

-    liczba stopni i wielkości posuwów suportu w mm/obr.

6.1.3.3. Sposoby mocowania przedmiotów obrabianych na tokarkach

Sztywne i krótkie przedmioty, nie wymagające podparcia konikiem, mocuje się w uchwytach zakładanych na wrzeciono. Przedmioty o powierzchniach walcowych zaciska się zwykle