34 I. WprowadMlft Zatady BiiatwBlcttra nvłąAiw chcmkmych
W nazwie związku kompleksowego kolejność jest inna. Najpierw wymienia się Ugandy w porządku alfabetycznym bez względu na klasę i liczbę każdego z nich. Dość ligabdów prostych w cząsteczce podaje się za pomocą greckich przedrostków zwielokrotniających: di, tri, tetra itdn ilość ligandów złożonych za pomocą przedrostków; bis, tris, tetrakis itd. Nazwę ligandu traktuje się jako całość, np.: jeżeli Ugandami są dwie cząsteczki NHj, to nazwa „diamina" jest wymieniana pod literą „a", natomiast jeżeU Iłgandem jest cząsteczka (CHj)aNH, to nazwę ligandu „dimetyloamina'' podaje się pod literą „d”. Na przykład:
PCUT tetrachlorojodanflll)
(Fe^iO*)*]3” tris(szczawiano)żelazian(IIO
Na końcu podaje się nazwę atomu centralnego. Jeżeli nazywany zwitek kompleksowy jest klonem lub cząsteczką obojętną nazwę atomu centralnego podaje się bez żadnych końcówek wyróżniających. W języku polskim nazwę kampleksu obojętnego podaje się w mianowniku, a kompleksu kationowego w dopełniaczu. Na przykład:
[Ru(HSO>)z(NHj>i] tetraam ina-bis[wodo roirioksosiarczano(IV)] ruten(II) ale [Co(NH3)6]3+ heksaaminakobaltu(IIl)
[AgCNHa)^ diaminasrebra(I)
Jeżeli jest to anion, do nazwy atomu centralnego dodaje się kofeówfcę -en łub -ian,np.:
[Agp4T tetrafluorosrebf7aii(III)
IFeCCNjJ*" heks3Ci*jano2eiazian(II)
Stopnie utlenienia jonu centralnego oraz proporcje składników w danym związku kompleksowym można wyrazić:-_y a) zadnie z systemem Stoeka przez podanie stopnia utlenienia za pomocą liczby rzymskiej w okrągłym nawiasie zaraz po nazwie atomu centralnegórJeżdi stopień utlenienia wynoś zero, w nawiasie umieszcza się cyfrę 0;
b; wedle® systeasa Ewaass Bsssetta przez podanie ładunku całego jonu za pomocą cyfry arabskie; oraz znaku + lub
za pomocą p rz=ć rostkór/ zwielokrotniających.
Wzór |
Nazwa systematyczna. |
Nazwa . wg Stocka |
Nazwa wg E. Bassetta |
Fe3flJe(CN)6]2 . |
bis(heksaC>janożo-lazian) Iriżclaza' |
heksacyjanożela-zianCHl) żelazafll) |
hckswcyjimożcla-zinn(3-) żolaza(2+) |
Na.([As$4j ’ |
tetratloarsenian trisodu |
łeiratioarsenian(V ) sodu |
(etratioarscnian(3-) sodu |
[Co(H20)2(NH3)4]C13 |
trichlorck diakwa-tctraaminakobaltu |
chlorek diakwalclra-aminakoballuflll) |
chlorek dinkwatetra-aminaltobaltu(3+) |
[CoCl(NHj)5]Br2 |
dibromek penta-aminachloro-kobaltu |
bromek pcnlaamina— dilorokobaliu(IU) |
bromek pentoamina-ch!orokoballu(2+) |
Nomenklaturę wielordzeniowych związków koordynacyjnych podano jedynie dla prostych związków dwurdzeniowych. Zasady nomenklatury związków
0 bardziej skomplikowanej budowie można znaleźć w pracy [1,2],
Nazwę grupy mostkowej, łączącej atomy stanowiące centra koordynacyjne* poprzedza się literą grecką \i- oddzielając od reszty nazwy za pomocąłącznika. [(NH3)jCr-OH-Cr(NHj)3]s< ji-hydrokso-bis(pentaaminachromuXIII) albo [{(NHj^CrhOł-OH)!5* |x-hydrokso-bis(pcntaaninachromuX5+)
Grupy mostkowe wymienia się w porządku alfabetycznym, a liczebność grup mostkowych oznacza się przedrostkami liczebnikowymi, np.:
[(CO)3Fe(CO)3Fe(CO)J ' lri-|Ł-karbonył-bis(irikarbcny 1 żd azoX0)
tribromek p.-azotano(HI)-<fi-łł-hydrokso-bis(triaminakobaltuX3+)
1 .3.2.S. 1. Nazewnictwo Hgandów UGANDY ANIONOWE
Nazwy • iigandów anionowych tworzy się przez dodanie na końcu nazwy skoordynowanego anionu litery-o._
Końcówka nazwy anionu |
Końcówka nazwy ligandu |
an |
ano |
id(yd) |
ido (ydo) |
Jeżeli w nazwie ligandu występują przedrostki liczebnikowe lub ligano jest xio (selcno, telluro) pochodną oksoanionów, jego nazwę umieszcza się w nawiasie okrągłym, np.:
[Ag^Oj^f' bis(Liosiarc3&o(t^)5rebrzan(I).