skanuj1

nałość”. Lecz idealizm Deweya jest wsparty przez odkrycia psychologiczne kontynuatorów Piageta, które wskazują, że wszystkie dzieci, a nie tylko ci dobrze urodzeni uczniowie, są „filozofami” zamierzającymi zorganizować swe życie w uniwersalnych wzorcach znaczenia. Fakt, że większość uczniów wydaje się dążyć naprzód w rozwojowo zorientowanych programach edukacyjnych, jest poparty przez odkrycia. Co więcej,' idealizm stanowiska rozwojowego jest zgodny z przekonaniem, że dziecko jest zaangażowane zarówno w proces akademickiego, jak i zawodowego kształcenia. Dewey zaprzeczał, jakoby doświadczenie wychowawcze stymulujące intelektualny i moralny rozwój mogło zostać zrównane z akademickim kształceniem. Twierdził on, że kształcenie praktyczne i zawodowe, jak również kształcenie akademickie, mogą przyczynić się do poznawczego i moralnego rozwoju; powinny one być dla wszystkich dzieci, nie tylko dla biednych lub „opóźnionych”. Nasz system edukacyjny stoi obecnie przed wyborem pomiędzy dwiema formami niesprawiedliwości: pierwsze — to nałożenie arbitralnego, akademickiego kształcenia na wszystkich, druga — to podział na wyższy, akademicki tor kształcenia i niższy zawodowy. Koncepcja rozwojowa pozostaje jedyną podstawą logiczną dla rozwikłania tych niesprawiedliwości i dla zapewnienia podstawy prawdziwie demokratycznego procesu edukacyjnego ¹.

Bibliografia

Ausubel D., Sullivan E., Theory and problems of child development, New York, Grune and Stration, 1970.

Bereiter C., Educalional implications of Kohlberg’s cognitive-developmental view, Interchange, 1/2, 1970, s. 25—32.

Bereiter C., Morał alternati\>es to education. Interchange, 3/1, 1972, s. 25—41.

Bereiter C., Must we educatc?, Engelwood Cliffs, N.J., Prcntice-Hall, w druku.

Bereiter C., Engelmann, Teaching disadyantaged children in the preschóol, Engelwood Cliffs, N.J. Prenticc-Hall, 1966.

Berkowitz L., Dcyelopment of motiyes and values in a child, New York, Basic Books, 1964.

Bettelheim B., On morał education, [w:] T. Sizer (red.), Morał education, Cambridge, Mass. Harvard Universily Press, 1970.

Blatt M., Kohlberg L., Effects of classroom discusion upon children’s level of morał judgment, [w:] Kohlberg and Tunel (red.), Recent research in morał development, New York, Holt, Rinehart and Wellarc, Office of Education, 1966.

Brandt R. R., Ethical theory, Engelwood Cliffs, N.J., Prentice Hall, 1956.

1

Propozycja prezentowana w niniejszym artykule została opracowana w odmiennej formie w Proceedings of the Conference on Psychology and the Process of Scliooling in the Nexl Decadc: AUernative conceptions, Washington, D.C.: U.S. Office of Education, 1971. Artykut ten jest skróconą wersją rozdziału w przyszłej książce autorów — Early Education, A Cognitive-DevelopmentaI View, Chicago Dryden Press (w przygotowaniu).